امروزه استفاده از لجن فاضلاب به عنوان یکی از کودهای آلی در زمین های کشاورزی در سرتاسر جهان در حال افزایش است. کاربرد لجن فاضلاب از نظر تغدیه گیاه مهم است ولی این نیازمند بررسی دقیق قابلیت استفاده و جزءبندی فلزات سنگین در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب است. هدف این پژوهش مطالعه تأثیر لجن فاضلاب بر قابلیت استفاده و جزء بندی فلزات سنگین (روی، مس، سرب و کادمیم) در 5 خاک آهکی استان چهار محال و بختیاری بود. لجن فاضلاب به میزان 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد وزنی به کار برده شد. نمونه ها در دمای 1±25درجه سانتی گراد و رطوبت 20 درصد به مدت 150 روز در انکوباتور قرار گرفتند. در پایان دوره انکوباسیون، غلظت قابل استفاده فلزات سنگین در خاک ها با روش هایdtpa-tea، ab- dtpa، مهلیچ 1، مهلیچ2 و مهلیچ3 تعیین شد. هم چنین غلظت اجزاء فلزات سنگین شامل تبادلی (f1)، پیوند شده با کربناتها (f2)، پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز (f3)، پیوند شده با ماده آلی (f4) و باقیمانده (f5) تعیین گردید. نتایج نشان داد در تمام روش های عصاره گیری قابلیت استفاده فلزات سنگین (روی، مس، سرب و کادمیم) با افزایش سطوح لجن فاضلاب به صورت خطی افزایش یافت. نتایج نشان داد توزیع اجزاء فلزات سنگین بر اثر کاربرد لجن فاضلاب تغییر کرد. توزیع نسبی اجزاء روی در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب به ترتیب :f5 >f3>f4>f2> f1بود. توزیع نسبی اجزاء مس در خاک ها به ترتیب : f5>f4>f3> f1بود. توزیع نسبی اجزء سرب در خاک ها به ترتیب :f5 >f3>f4بود. همچنین توزیع نسبی اجزاء کادمیم در خاک ها به ترتیب : f5>f2>f4>f3> f1 بود. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب شهری ممکن است باعث افزایش تغذیه فلزات سنگین به وسیله گیاه شود. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد لجن فاضلاب باعث افزایش تحرک فلزات سنگین در خاکها شد.