در این تحقیق، اثرات اسانس های رُزماری (rosemarinus officinalis)، آویشن کوهی (thymus kotschyanus)، شوید (anethum graveolens)، رازیانه (foeniculum vulgare)، ترخون (artemisia dracunculus) و زنیان (carum capticum) در غلظت های 250، 500 و 1000 قسمت در میلیون، به همراه تیمار شاهد (آب مقطر) به روش اختلاط با محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار (pda) در شرایط آزمایشگاهی روی رشد و میزان اسپورزایی قارچ alternaria solani و اثرات سه قارچ کش (استروبی، اورتیواتاپ و داکونیل) و سه اسانس گیاهی (رازیانه، آویشن کوهی و زنیان در غلظت 250 قسمت در میلیون) برای کنترل بیماری لکه موجی گوجه فرنگی در شرایط گلخانه ای و در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاهی میزان رشد پرگنه قارچ و میزان اسپوردهی پس از هفت روز در دمای °c1±27 اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اسانس های زنیان و آویشن کوهی از قدرت بازدارندگی بیشتری برخوردار بودند، به طوری که در کمترین غلظت به کار رفته (250 قسمت در میلیون) به ترتیب 78/92 و 2/86 درصد در مقایسه با شاهد میزان رشد قارچ را کاهش دادند. میزان بازدارندگی اسانس های رُزماری، شوید و رازیانه در بالاترین غلظت به کار رفته (1000 قسمت در میلیون) به ترتیب 43/30، 26/81 و 61/80 درصد بود و اسانس ترخون در غلظت های 500 و 1000 قسمت در میلیون سبب افزایش رشد پرگنه قارچ a. solani به ترتیب به میزان 59/11 و 21/5 درصد در مقایسه با شاهد شد. موثرترین اسانس ها در کاهش میزان اسپور قارچ مربوط به گیاهان آویشن کوهی، زنیان و رازیانه بود. در آزمایشات گلخانه ای، قارچ کش های اورتیواتاپ و استروبی به ترتیب با کمترین میزان آلودگی بوته ها (08/20 و 9/22 درصد)، بهتر از قارچ کش رایج داکونیل (89/39 درصد) بیماری لکه موجی را کنترل نموده و سبب افزایش وزن خشک بوته و عملکرد میوه گوجه فرنگی شدند. همچنین در بین اسانس های گیاهی، اسانس زنیان با کمترین شدت بیماری (82/47) در مقایسه با دو اسانس دیگر (به ترتیب 33/54 و 41/80 درصد) در کنترل بیماری لکه موجی گوجه فرنگی موثرتر بود.