امروزه استفاده از گونه های قارچ trichoderma در جهت مهار زیستی بسیاری از عوامل بیماری زا گیاهی گسترش یافته است. در این پژوهش، اثر همستیز ی چهار جدایه از گونه trichoderma harzianum و دو جدایه از گونهtrichoderma asperellum بر نماتود ریشه گرهی meloidogyne javanica در گیاه گوجه فرنگی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی واقع شد. با استفاده از نقوش کوتیکولی انتهای بدن ماده، مشخصات لارو سن دو (j2) و استفاده از آغازگرهای اختصاصی، نماتود مورد شناسایی قرار گرفت. جدایه های قارچی نیز با استفاده از خصوصیات مورفولوژیک شناسایی شدند. در مطالعات آزمایشگاهی تاثیر عصاره ی کشت تیمار های قارچی روی مرگ و میر لارو سن دو (j2) و تعداد تخم تفریخ شده در سه زمان 24، 48 و 72 ساعت پس از کاربرد غلظت صددرصد، 1-10 و2-10 رقت ازترکیبات مذکور تعیین شد. همچنین توانایی ریسه های جدایه های مختلف قارچی در آلوده کردن توده های تخم نماتود ریشه گرهی تعین گردید. در شرایط گلخانه ای تاثیر جدایه های قارچی مختلف روی فاکتور های رشدی گیاه گوجه فرنگی و جمعیت نماتود ریشه گرهی مورد آزمون قرار گرفت جهت این ارزیابی از مایه قارچی رشد یافته روی دانه گندم و مخلوط شده با خاک سترون گلدان استفاده گردید. همچنین در بررسی دیگری ریشه گیاهچه های گوجه فرنگی در مرحله 6 برگی توسط سوسپانسیون اسپور جدایهt. harzianum(i) و نماتود مایه زنی شد و میزان فعالیت آنزیم های پلی فنل اکسیداز ، پراکسیداز و فنل کل در روز اول تا هشتم بعد از مایه زنی، اندازه گیری گردید. آزمایشات به صورت طرح کاملا تصادفی انجام و مقایسات میانگین بر اساس آزمون lsd صورت پذیرفت. نتایج مطالعات آزمایشگاهی نشان داد، غلظت صددرصد عصاره کشت جدایه های t. harzianum(y) و (v2) t. asperellum بهترین اثر را بر مرگ ومیر لارو و غلظت صددرصد عصاره کشت جدایهt. harzianum(i) بهترین اثر را بر عدم تفریخ تخم نماتود m. javanica و نیز پارازیتسسم توده تخم داشتند. براساس مطالعات گلخانه ای هم مشخص شد کمترین آلودگی گیاه گوجه فرنگی و بیشترین افزایش شاخص-های رشدی مربوط تیمار t. harzianum(i) بوده است. بیشترین میزان فعالیت آنزیم های پراکسیداز و پلی-فنل اکسیداز در روز چهارم و پنجم بعد از مایه زنی و بیشترین سطح فنل در روز هشتم بعداز مایه زنی اندازه گیری شد. نتایج این بررسی نشان از توانایی جدایه های trichoderma در مهار زیستی نماتود ریشه گرهی دارد.