ریفلاکس معدی ـ مروی یکی از شایعترین بیماری هاست که شیوع آن درکشورهای درحال توسعه از 10% تا 48% متغیر است. طبق تجربیات بالینی ، شیوع gerd(gastroesophageal reflux disease) دربیماران آسیب دیده با گاز خردل بیشتر از افراد نرمال است . همچنین تاثیر ریفلاکس بر پیشرفت برونشیولیت ابلیتران که در این بیماران شایعترین فرم بیماری ریوی است، اثبات شده است. لذا درمان ریفلاکس در این بیماران ضرورت دارد که در حال حاضر با استفاده از مهارکننده های پمپ پروتون انجام می شود. هر چند این داروها، کم خطر هستند ولی عوارض جانبی زیادی در مصرف طولانی مدت این داروها ذکر شده است. در نتیجه ، استفاده از درمان های کمکی مانند گیاهان دارویی، برای ریفلاکس مورد توجه قرار گرفته است. گیاه آلوئه ورا ، نام گیاهی نام گیاهی است از راسته asparagalesو خانواده xanthorrhoeaceae است . از اثرات دارویی این گیاه میتوان به اثرات ضد التهابی، آنتی باکتریال ؛ آنتی ویروس ؛ آنتی اکسیدان و کنترل کننده ی پروفایل قند و چربی و... اشاره کرد . این گیاه ؛ ترشح اسید معده، پپسین و پارامترهای مختلف عملکرد دستگاه گوراش از جمله ph آن را بهبود میبخشد. هدف از این مطالعه مقایسه اثربخشی دو رژیم درمانی پنتوپرازول با و بدون شربت آلوئه ورا در درمان علائم بالینی ریفلاکس در جانبازان شیمیایی می باشد. این مطالعه پس از تایید کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی شده در درمانگاه بیمارستان بقیه الله تهران در سالهای 90-92 بر روی جانبازان شیمیایی که به تشخیص پزشک معالج دچار ریفلاکس بودند،انجام شد . پس از اخذ رضایت آگاهانه از بیماران، به صورت تصادفی ساده به دو گروه (گروه 1: قرص پنتوپرازول 40 میلی گرم صبح ها ناشتا و شربت آلوئه ورا 5 سی سی صبح ها ناشتا و 5 سی سی شب ها قبل از خواب، گروه 2: قرص پنتوپرازول 40میلی گرم صبح ها ناشتا) تقسیم شدند. علائم بیماران، قبل از مطالعه و همچنین ، سه هفته و شش هفته پس از شروع مطالعه با پرسشنامه استاندارد شدهrsi(reflux symptom index) ارزیابی شد. با توجه به محدودیت های پروژه، تنها آنالیزور و پزشک معالج در برابر گروه بندی blind بودند. داده ها پس از جمع آوری، با نرم افزار spss ویرایش 20 با استفاده از تست های k-s , paired t test, repeated measurement anova آنالیز گردید. 85 بیمار (شامل 44 نفر در گروه یک و 41 نفر در گروه دو) که همگی مذکر بوده مطالعه را به اتمام رساندند. میانگین سنی در گروه 1 و گروه 2 به ترتیب عبارتند از: 5.93±49 و 4.29±48.02. اختلاف معنی داری بین یافته های دموگرافیگ دو گروه دیده نشد (p>0.05). میانگین نمره rsi قبل از درمان، هفته سوم و هفته ششم پس از درمان در گروه 1 و گروه 2 به ترتیب عبارتند از: 8.11±29.9 ، 7.12±12.28 ، 3.64±5.1 و 9.29±27.55 ، 9.79±14.28 ،9.99±11.89. تغییرات مقدار rsi در هر گروه پس از 3 هفته و 6 هفته معنی دار بوده است.(p=0.000) این تغییرات در گروه 1 در مقایسه با گروه 2 نیز معنی دار بوده است. (p=0.000) با توجه به این مطالعه ، پنتوپرازول نمیتواند به تنهایی در درمان علائم ریفلاکس در جانبازان شیمیایی موثر باشد ولی ترکیب شربت آلوئه ورا و پنتوپرازول بر روی علائم ریفلاکس معده مروی در جانبازان شیمیایی بسیار موثر بوده است .