بدون شک نیروی انسانی ماهر و کارآمد یکی از مهم ترین ابزارها در هر سازمان میباشد، زیرا بدون در اختیار داشتن این اهرم امکان موفقیت و رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده تقریبا غیر ممکن است. در صنعت حمل ونقل و به خصوص صنعت کشتیرانی نیروی انسانی جایگاه بسیار مهمی را به عهده دارد. خستگی مفرط نیروی انسانی نیز از جمله مسائلی است که به واسطه شرایط خاص شغلی در این صنعت به وفور دیده می شود، همچنین یکی از عوامل بروز حوادث دریایی میباشد .اهمیت این موضوع باعث گردید تا به بررسی و ارزیابی نقش خستگی مفرط بر عملکرد نیروی انسانی و وقوع حوادث دریایی در صنعت کشتیرانی ایران بپردازیم. از میان تعداد زیادی از عوامل موجود در پیشینه و ادبیات موضوع تحقیق 24 عامل به عنوان مهمترین عوامل در 4 عنوان، ویژگیهای فردی، مدیریت در بخش ساحلی و کشتی، طراحی و مشخصات کشتی و عوامل بیرونی و خارجی دسته بندی شده است. پرسشنامه ای شامل عوامل خستگی مفرط در دو بخش وضعیت فعلی و تاثیر آن در حرفه ی دریانوردی توسط دریانوردان ایرانی تکمیل گردیده است. تمامی نتایج توسط آزمون آماری t، آزمون آنالیز واریانس و همچنین تحلیل عاملی و با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه تحلیل علمی قرار گرفته است. موثر بودن این عوامل توسط آزمونt محقق گردیده است. در بررسی وضعیت فعلی عوامل خستگی مفرط در جایگاه شغلی دریانوردان عوامل مربوط به ویژگی های فردی و شخصی در وضعیتی مناسب قرار دارد، در حالیکه عوامل مربوط به مشخصات و طراحی کشتی و همچنین عوامل بیرونی و محیطی در وضعیتی نامناسب قرار دارند. بین سن، جایگاه شغلی و خستگی مفرط دریانوردان ارتباط معنیداری وجود دارد، در حالیکه بین وضعیت تاهل و سطح خستگی مفرط دریانوردان ارتباط معنیداری یافت نشد. عوامل توسط آزمون تحلیل عاملی بر اساس میزان اهمیت، اولویت بندی شده است که مهمترین عوامل شامل : خواب و استراحت، شیفت ها و برنامه کاری، سطح اتوماسیون کشتی و شرایط مسیر و سفرهای دریایی میباشند. در این راستا راهکارهایی نیز جهت کاهش خستگی مفرط دریانوردان ارائه شده است.