تظاهر و چاپلوسی از جمله رذیلت های اخلاقی است که در فرهنگ ایرانی و دین اسلام مورد مذمّت قرار گرفته است و به عنوان منشاء بسیاری رذایل اخلاقی و انحرافی شناخته می شود. با این وجود، در دوره هایی از تاریخ ایران و به سبب شرایط ویژه ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که در جامعه وجود داشت، زمینه ی گسترش این رذایل اخلاقی فراهم می شد. سده های هفتم و هشتم ه ق یعنی دوران پرالتهاب تهاجم مغول و ناپایداری های پس از آن، از ادواری شناخته می شود که این ویژگی در جامعه ی ایرانی گسترش یافت. متون ادبی و تاریخی این دوره نیز؛ این شرایط را به روشنی آشکار می نماید. در این متون هم می توان اشاره به این خصایص را به عنوان آسیبی اجتماعی شناسایی کرد و هم می توان چنین پدیده ای را در رفتار و گفتار شاعران و نویسندگانی مشاهده کرد؛ که برای حفظ مقام و موقعیت و دستیابی به امتیازات مختلف به چنین روشی متوسل می شدند. در این بین مردم جامعه نیز که فضای شکل گرفته را این چنین می یافتند به پیروی و تأسی از نخبگان جامعه به این پدیده گرایش پیدا کرده و به واسطه ی همین، به خود اجازه ی مخالفت با حاکمان مغول را نمی دادند. در این پایان نامه پس از ذکر مقدمه و کلیات، به اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران در سده های هفتم و هشتم ه ق، بازتاب تظاهر و چاپلوسی در متون ادبی و متون تاریخی این دوره و علل و پیامدهایی که تظاهر و چاپلوسی می تواند در جامعه داشته باشد پرداخته شده است. و نیز این پایان نامه در پی آن است که نشان دهد مورخان و ادیبان ریاکار و چاپلوس سده های هفتم و هشتم ه ق چه کسانی بوده اند و نتایج و پیامدهایی که این رفتارهای چاپلوسانه و ریاکارانه آنان می توانست بر اوضاع جامعه داشته باشد؛ چگونه بروز و ظهور یافته است؛ هم چنین پرداختن به این موضوع که نویسندگان و ادیبان این دوره چگونه اوضاع متملقانه و چاپلوسانه را در آثارشان بازتاب داده اند از اهداف دیگر می باشد. روند انجام این پژوهش بر مبنای روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه ی منابع کتابخانه ای و تحقیقات نوین صورت گرفته است.