این پژوهش به منظور بررسی تاثیر جایگزینی علوفه خشک یونجه با گیاه مرتعی کما بر قابلیت هضم، فراسنجه های تخمیر و خون در گوسفند کرمانی در قالب طرح لاتین 4×4 در چهار دوره 21 روزه، شامل 16 روز عادت پذیری و 5 روز نمونه گیری، انجام شد. جیره های آزمایشی شامل: 1- جیره شاهد (بدون کما)، 2- جیره دارای 10 درصد کما، 3- جیره دارای 20 درصد کما و 4- جیره دارای 30 درصد کما (به طور کامل جایگزین یونجه) بود. در این مطالعه ترکیب شیمیایی و انرژی متابولیسمی گیاه کما و یونجه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سطوح پروتئین خام و فیبرخام در کما کمتر، ولی غلظت چربی، انرژی قابل متابولیسم، خاکستر در کما بیشتر از یونجه بود (05/0>p). تغذیه گیاه مرتعی کما ماده خشک مصرفی را به طور معنی داری کاهش داد (05/0>p)، اما اثری بر قابلیت هضم ماده آلی نداشت و روند تغییرات قابلیت هضم پروتئین خام به صورت درجه دو، ماده خشک،ndf و adf جیره‎های آزمایشی به صورت خطی و درجه سه بود (05/0p<). در این آزمایش تغذیه گیاه کما نیتروژن مصرفی، ابقای نیتروژن، میزان نیتروژن آمونیاکی و جمعیت کل پروتوزوآ را به طور معنی داری کاهش داد (05/0>p)، اما اثری بر ph مایع شکمبه نداشت. میزان آلانتوئین، کل مشتقات پورینی دفع و جذب شده، مقدار نیتروژن و سنتز پروتئین میکروبی در گوسفندان تغذیه شده با سطح 10 درصد گیاه کما بیشترین میزان بود و میزان کراتنین دفع شده در جیره 3 به طور معنی‎داری بیشتر جیره 4 بود (05/0p<). علاوه بر این استفاده از گیاه مرتعی کما در جیره، کلسترول و کراتینین سرم خون را به طور معنی‎دار افزایش و میزان گلوکز، تری گلیسرید، نیتروژن اوره ای سرم خون را کاهش داد (05/0>p)، اما بر پروتئین خون بی تاثیر بود. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از گیاه مرتعی کما در سطح 10 درصد بدون هیچ گونه اثر منفی در گوسفندان و به دلیل هزینه جایگزینی کمتر نسبت به علوفه های زراعی، می تواند سبب بهبود راندمان اقتصادی پرورش دام ها گردد.