نام پژوهشگر: زینب حاتمی راد
زینب حاتمی راد حیدر لطفی
یکی از نظریه های مطرح در حوزه ی تاریخ شهر و شهرنشینی، دوران تولد، رشد، اوج و دوران افول یا حذف وجودی یک شهر از عرصه ی جغرافیایی سرزمین هاست. عوامل بسیار زیادی تولد و رشد یک شهر را موجب می شوند اما برخی عوامل آن چنان زمینه ی ظهور اعجاب انگیز و رشد سریع یک شهر را فراهم می سازند که در عرصه ی گیتی، آن شهرحتی پس از تحمل شدیدترین ضربات تاریخی (ویرانی ها و تخریب) تنها با کمی توقف و یا تاخیر در ظهور مجدد خود، دگربار، رویش و تولد با شکوه تری را تجربه می کند. نیشابور شهری است خفته در اعماق تاریخ وقرار گرفته بر چهارراه حوادث، شهری پر خاطره و عبرت-انگیز و به گفته دکتر اسلامی ندوشن: "کمتر شهری در سراسر ایران می توان یافت که به اندازه نیشابور عبرت انگیز و پرخاطره باشد، شهر پرشکوه و نازنینی که روزگار مانند پهلوانان تراژدی، بزرگ ترین عزت ها و بزرگ ترین خواری ها را بر او آزموده است. "و به گفته دکتر لقمان بایمت اف: هر پدیده? کوچک تاریخی که هم اکنون در این دیار می بینید، نشانه ای است از فرهنگ ایران بزرگ، عصاره? تاریخ و فرهنگ ایران باستان از زبان، رسوم و سنت های مردم زحمتکش این خاک و بوم تراوش می کند... نیشابور محل تقدس تاریخ است.(ویکی پدیا) قدیمی ترین سندی که از نیشابور یاد می کند اوستا است که با واژه "رئونت" به معنی "جلال وشکوه" از آن نام می برد. احتمالا این واژه بعدها به کلمه ریوند تبدیل شده که هم اکنون نام بخشی از توابع نیشابور است. (جنیدی، 1358، ص86) این شهرستان به خاطرداشتن بناها و شهرهای باارزش تاریخی-فرهنگی، تاریخی-مذهبی، وعلی رغم داشتن آب و هوای مناسب، منابع با ارزش طبیعی آن موجب شده که جاذبه تاریخی-ژئوتوریسمی را برای این شهر کهن رقم زند، معروف است واگر از تمام استعدادها و پتانسیل های گردش گری این شهرستان بهره گرفته شود، قطعا این صنعت بویژه گردش گری تاریخی-فرهنگی در توسعه پایدار این شهرستان موثر است . پرداختن به احیاء و مرمت میراث تاریخی وظیفه ای است که علاوه بر حفظ هویت تاریخی کشور می تواند موجب افزایش جاذبه های گردش گری و ایجاد تنوع در آن ها گردد. علاوه بر این مهم مرمت و احیاء این گونه سایت های تاریخی با رویکرد گسترش گردش گری را می توان در ادامه سیاست های دولت برای ایجاد تعادل در آمایش سرزمین دانست. ... مطالعات و بررسی های حاضر اشاره ای است بر تاریخ این شهر اسطوره ای که تلاش مان بر این است تا گوشه هایی از صفحات زرین تاریخ این شهر کهن ایرانی را نمایان سازیم . کلید واژه ها: گردش گری تاریخی-فرهنگی، گردش گری مذهبی، اکوتوریسم، ژئوتوریسم.