نام پژوهشگر: میترا خادمی
میترا خادمی فرهاد نظریان فیروز آبادی
به منظور مطالعه ی سطوح هورمونی مناسب برای تولید برگ های حاوی پایه جوانه در روش باززایی مستقیم در گیاه چغندرقند، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با 4 تکرار و در هر تکرار 10 ریزنمونه انجام گرفت. از جوانه انتهایی گیاهچه های 10روزه به عنوان ریزنمونه استفاده شده فاکتور ها سطوح غلظتی هورمون های بنزیل آدنین (ba) (0، 1، 5/1، 2میلی گرم در لیتر) و نفتالین استیک اسید (naa) (0، 5/0، 75/0 و 1میلی گرم در لیتر) دو لاین چغندرقند sbsi-04) و (sbsi-02 بودند. پس از گذشت دو هفته، ریزنمونه ها به محیط ثابت با ترکیب هورمونیnaa (1/0میلی گرم در لیتر) و ba ( 25/0 میلی گرم در لیتر) منتقل شدند. پس از سه هفته، تعداد جوانه های تولیدی شمارش و مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این آزمون نشان داد که بیشترین جوانه تولیدی در لاین های sbsi-04 و sbsi-02 به ترتیب در سطوح هورمونی 2 میلی گرم در لیتر و 5/1 میلی گرم در لیتر از بنزیل آدنین (ba) تولید شدند و همچنین از نظر صفت تعداد جوانه به برگ لاین sbsi-04 در سطح 2 میلی گرم در لیتر و در مرتبه بعدی لاین sbsi-02 در سطح 5/1 میلی گرم در لیتر هورمون ba بیشترین جوانه ها را تولید نمودند. به طور کلی لاینsbsi-04 بیشترین قابلیت القاء جوانه بر روی برگ را نشان داد ولی در مجموع هر دو ژنوتیپ برای باززایی بسیار مناسب تشخیص داده شدند. گزینش بدون ژن نشانگر یکی از اهداف مهم به نژادگران در تولید گیاهان تراریخت است. از این رو، استفاده از نشانگرهای با منشا گیاهی همانند ژن کد کننده ی آنتوسیانین از جمله کاندید های مناسب در راهکار های مهندسی ژنتیک است. یک ژن myb10 تحت کنترل پروموتور r6 برای تراریختی لاین-های sbsi-02 و sbsi-04 استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که انتقال ژن myb10 به لاین های چغندرقند با موفقیت انجام شد و تجمع رنگدانه های آنتوسیانین در گیاهان تراریخت مشاهده گردید. همچنین، غلظت آنتوسیانین با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد نتایج این مطالعه نشان داد که لاین sbsi-02 بیشترین میزان آنتوسیانین را در مقایسه با لاین sbsi-04 دارد. کلید واژه: آنتوسیانین، بهینه سازی کشت بافت، چغندرقند، ژن myb10، کارایی تراریختی