نام پژوهشگر: احسان دیرکوندی

تاثیر تعداد دفعات خوراک‎دهی روی رفتار مصرف خوراک، قابلیت هضم مواد مغذی و متابولیت‏های خون در اسب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1392
  احسان دیرکوندی   یوسف روزبهان

هدف از این پژوهش تاثیر تعداد دفعات خوراک‏دهی بر قابلیت هضم مواد مغذی، متابولیت‏های خون و رفتار مصرف خوراک در اسب بود. در این آزمایش از 16 رأس اسب نژاد ترکمن به ترتیب با میانگین سن 3±7 سال و وزن 46±430 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. جیره مورد آزمایش شامل 70 درصد علوفه و 30 کنسانتره بود. تیمار و ساعات تغذیه شامل تیمار 2 وعده تغذیه در روز (تغذیه به فاصله 12 ساعت و در ساعت‏های 7 و 19)، 4 وعده تغذیه (تغذیه به فاصله 6 ساعت و در ساعت‏های 7، 13، 19 و 1)، 6 وعده تغذیه (تغذیه به فاصله 4 ساعت و در ساعت‏های 7، 11، 15، 19، 23 و 3) و 8 وعده تغذیه در روز (تغذیه به فاصله 3 ساعت و در ساعت‏های 7، 10، 13، 16، 19، 22، 1 و 4) بود. اسب‎ها به مدت 28 روز مطابق با این برنامه تغذیه شدند. بعد از دوره عادت‏پذیری (21 روز) به مدت 7 روز نمونه‏برداری از مدفوع، محاسبه رفتار مصرف خوراک و خون‎گیری صورت گرفت. جهت تعیین قابلیت هضم مواد مغذی از خاکستر نامحلول در اسید به عنوان مارکر داخلی استفاده شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد، با افزایش دفعات خوراک‏دهی قابلیت هضم مواد مغذی افزایش می‎یابد (05/0>p). قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، عصاره اتری، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی به طور خطی با افزایش دفعات خوراک‎دهی افزایش یافت (05/0>p). بیشترین تفاوت در قابلیت هضم بین تیمارهای 8 و 2 وعده تغذیه در روز مشاهده شد (05/0>p). میزان ph مدفوع تحت تاثیر دفعات خوراک‏دهی قرار نگرفت (05/0<p). با افزایش دفعات خوراک‏دهی سطح غلظت پروتئین کل سرم به طور غیر خطی برای تیمار 2 وعده تغذیه در روز افزایش پیدا کرد (05/0p<). بین تیمارهای آزمایشی سطح غلظت گلوکز سرم برای تیمار 2 وعده تغذیه در روز افزایش پیدا کرد (05/0p<). همچنین بین تیمارهای آزمایشی سطح غلظت تری‏گلیسرید و ldl سرم برای تیمار 2 وعده تغذیه در روز افزایش پیدا کرد (05/0p<). غلظت کلسترول و کلسیم سرم تحت تاثیر دفعات خوراک‏دهی قرار نگرفت (05/0<p). نرخ جویدن علوفه در زمان‏های مختلف به طور معنی‏داری برای تیمار 8 وعده تغذیه در روز افزایش یافت (05/0>p). همچنین میانگین جویدن و بلعیدن کنسانتره به طور معنی‏داری برای تیمار 2 وعده تغذیه در روز افزایش یافت (05/0>p). با این حال، میانگین جویدن و بلعیدن علوفه بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی‏دار را نشان نداد (05/0<p). افزایش دفعات خوراک‏دهی به طور معنی‏داری سبب کاهش میزان علوفه مصرفی و افزایش مدت زمان مصرف علوفه در تیمار 8 وعده تغذیه در روز شد (05/0>p). در مقابل افزایش دفعات سبب افزایش میزان کنسانتره مصرفی و کاهش مدت زمان مصرف کنسانتره در تیمار 8 وعده تغذیه در روز شد (05/0<p). بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش می‎توان نتیجه گرفت، افزایش دفعات خوراک‏دهی تاثیر مطلوبی بر قابلیت هضم مواد مغذی، متابولیت‎های خون و رفتار مصرف علوفه در اسب دارد.