چکیده آلکالوئیدهای ?– کربولین نظیر هارمان در مواد غذایی گیاهی معمولی( گندم، برنج، ذرت، جو، انگور و قارچ) و در مواد مشتق شده از گیاهانی نظیر توتون یافت می شوند. این آلکالوئیدها دارای اثرات شناختی زیادی از جمله تغییر در حافظه کوتاه مدت و بلند مدت و اثرات توهم زا می باشند. در این مطالعه نقش سیستم گلوتاماترژیک در هیپوکامپ پشتی بر روی اثرات هارمان بر حافظه اجتنابی مهاری مورد مطالعه قرار گرفته است. موشهای کوچک آزمایشگاهی با تزریق درون صفاقی کتامین هیدرو کلراید بعلاوه زایلازین بیهوش شدند و سپس در دستگاه استرئوتاکسی قرار داده شدند. دو کانول به صورت دو طرفه ، یک میلی متر بالاتر از (ca1) هیپوکامپ پشتی قرار داده شد. به تمامی حیوانات قبل از شروع آزمونهای رفتاری برای بهبودی یک هفته فرصت داده شد. دستگاه یادگیری اجتنابی مدل step-down برای سنجش حافظه ی دراز مدت در موشهای سوری نر بالغ استفاده شد. در این مطالعه اثرات آگونیست هاو آنتاگونیست های گیرنده گلوتاماتی nmda بر فراموشی ناشی از هارمان در موش کوچک آزمایشگاهی بررسی گردید. تجویز هارمان (12 mg/kg ) به صورت درون صفاقی 15 دقیقه قبل از آموزش، باعث کاهش حافظه شد. ازطرف دیگر تجویز داخل ca1 آگونیست گیرندهnmda یعنی nmda(0.02µg/mice) و همچنین آنتاگونیست گیرنده nmda یعنی ap7 ( 0.125µg/mice) ، 5 دقیقه قبل از آموزش به تنهایی بر روی به یادآوری حافظه تاثیری نداشت. نتایج نشان می دهند که بین هارمان و دوز بی اثر آگونیست و آنتاگونیست های گیرنده های nmda برهمکنش وجود دارد. تزریق nmda(0.02 µg/mice) و ap7 (0.125 µg/mice) ، 5 دقیقه بعد از تزریق هارمان باعث برگشت فراموشی ناشی از هارمان می شود . این یافته ها نشان دهنده این می باشند که سیستم گلوتاماترژیک هیپوکامپ پشتی نقش تعدیل کننده ای بر روی فراموشی القاء شده توسط هارمان دارد. کلمات کلیدی: هارمان ، سیستم گلوتاماترژیک ، گیرنده nmda ، حافظه ، یادگیری اجتنابی مهاری ، موش کوچک آزمایشگاهی