نام پژوهشگر: سمانه سقاء
سمانه سقاء علیرضا الهی
در فعالیت های بازاریابی ، یکی از اهداف اصلی بازاریابان تأمین رضایت مشتری است. با توجه به رشد روزافزون تعداد تماشاگران و هواداران تیمها، مخصوصاً در صنعت فوتبال، شناسایی گروه ها موجود در تماشاگران برای موفقیت در تأمین نیازها و رضایت آنها و افزایش حضور آنها در مسابقات ضروری است، زیرا همه تماشاگران فوتبال مشابه نیستند، کاملاً بر عکس، تماشاگران در ویژگی های جمعیت-شناختی، ارزش ها، سبک زندگی، و استفاده از محصول متفاوت هستند. بنابراین، هدف از تحقیق حاضر تقسیم هواداران استقلال و پرسپولیس بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی، جغرافیایی و وفاداری بود. پرسشنامه تعهد روان شناختی ماهونی (2000)، پرسشنامه وفاداری رفتاری، و جمعیت شناختی و جغرافیایی مورد استفاده قرار گرفت. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها توسط متخصصان تایید و پایایی آن توسط آلفا کرونباخ (82/0) تعیین شد. پرسشنامه در میان 460 هوادار استقلال و پرسپولیس توزیع شد. نتایج تقسیم بندی هواداران بر اساس متغیر سن نشان داد که بیشترین تعداد هواداران استقلال(8/68%) و پرسپولیس(4/50%) بین 16 تا 24 سال بودند و کمترین تعداد هواداران استقلال(9/0%) بین 45 تا 54 سال و کمترین تعداد هواداران پرسپولیس(6/2%) کمتر از 16 سال بودند. در تقسیم بندی بر اساس محل سکونت، 6/61 درصد هواداران استقلال ساکن تهران، البرز، و سایر شهرستان های تهران هستند و 4/38 درصد ساکن سایر استان های ایران هستند، در حالی که 8/57 درصد هواداران پرسپولیس ساکن تهران، البرز، و سایر شهرستان های تهران هستند و 2/42 درصد ساکن سایر استان های ایران هستند. همچنین ابتدا با استفاده از تحلیل خوشه ای هواداران استقلال و پرسپولیس بر اساس نمرات نگرشی و رفتاری به دو طبقه تقسیم شدند و سپس با استفاده از جدول متقاطع نشان داده شد که 8/93 درصد هواداران باشگاه استقلال در گروه دارای وفاداری پنهان؛ 5/3 درصد هواداران باشگاه استقلال در گروه دارای وفاداری پایین؛ 7/2 درصد در گروه دارای وفاداری زیاد قرار داشتند؛ و هیچکدام یک از آنها در گروه دارای وفاداری جعلی نبوده اند. در حالی که در هواداران پرسپولیس، 2/69 درصد هواداران باشگاه پرسپولیس در گروه دارای وفاداری پنهان؛ 5/8 درصد هواداران باشگاه پرسپولیس در گروه دارای وفاداری پایین؛ 4/21 درصد در گروه دارای وفاداری زیاد یا واقعی؛ و 9/0 درصد در گروه دارای وفاداری جعلی بودنده-اند. در نهایت، مقایسه وفاداری هواداران دو تیم نشان داد که بین وفاداری نگرشی هواداران دو باشگاه استقلال و پرسپولیس تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما نتایج مقایسه وفاداری رفتاری هواداران دو باشگاه نشان داد وفاداری رفتاری هواداران استقلال از هواداران پرسپولیس به طور معنی داری بیشتر است. مدیران و بازاریابان ورزشی می توانند با توجه به اطلاعات هر طبقه راهکارهای مناسبی برای درآمدزایی و افزایش وفاداری هواداران طراحی کنند.