نام پژوهشگر: فرشته میر محمد رضائی
فرشته میر محمد رضائی محمد حسین قهرمانی
امروزه سرطان یکی از عوامل مهم مرگ ومیر در جهان میباشد بنابر این مطالعه و بررسی مکانیسم ایجاد این بیماری و یافتن روش های مناسب درمان آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.از آنجائیکه ایجادسرطان و نیز درمان آن از طریق آسیب به dna انجام میشود، شناسایی مسیر عملکرد داخل سلولی و پروتئینهای درگیر در آن در یافتن استراتژیهای درمانی موثر ویا جلوگیری از آسیب به سلول کمک قابل توجهی خواهد کرد. fhit یکی از مهم ترین ژنهایی است که در ناحیه شکننده کروموزوم قرار دارد و حساس به عوامل کارسینوژن میباشد بطوریکه نقص عملکرد آن در بسیاری از سرطانها گزارش شده است. این ژن با شرکت در مسیر سیگنالینگ p53 سبب القاء مرگ سلولی میگردد. همچنین بعد از ایجاد آسیب در ساختار dna توسط عوامل استرس زا مسیرهایی در سلول فعال میشوند که هدف آنها ترمیم dna ویا مرگ سلولی میباشد تا از ایجاد هر گونه اختلال در چرخه سلولی و سرطانی شدن سلول جلوگیری کند. از جمله این عوامل میتوان به دو پروتئین p38 و chk2 اشاره کرد که هر دو با فعال کردن مسیر p53 بدنبال آسیب به dna سبب القاء مرگ سلولی میشوند. بنابراین بررسی بیان این ژنها و ارتباط احتمالی میان آنها در یافتن راه های مناسب درمانی حائز اهمیت است. در مطالعه حاضر 24 ساعت پس از کشت دو رده سلولی mcf-7 و hek293ft سلولهادر چهار گروه سلولی مطالعه شدند.در گروه اول سلولها توسط اتوپوزاید بمدت 1، 3 و 6 تیمار شدند. در گروه دوم سلولها بمدت 1 ساعت با مهار کننده sb20228 ) p38 )، در گروه سوم سلولها بمدت نیم ساعت با مهارکننده chk2 پیش تیمار شدند وسپس بمدت 1 و 3 ساعت با اتوپوزاید تیمار شدند. در گروه چهارم fhit sirna به سلولها انتقال داده شد و 48 ساعت پس از انتقال، سلولها بمدت 1و 3 ساعت با اتوپوزاید تیمار شدند. جهت بررسی بیان پروتئین و فعال شدن مسیرهای پیامرسانی عصاره سلولی استخراج و بکمک روش وسترن بلات تغییرات بیان پروتئینها ارزیابی شد. در نهایت داده ها ی بدست آمده با گروه کنترل و ?-actin نرمالیزه گردید. بررسی بقاء سلول پس از تیمار با اتوپوزاید در گروههای مختلف پس از 24 ساعت به روش mtt انجام شد. نتایج بدست آمده نشان میدهد اتوپوزاید سبب افزایش بیان fhit یک ساعت پس از تیماردر سلولهای mcf-7 میگردد و پس از آن بیان کاهش می یابد. در صورتیکه در سلولهای hek293ft بیان fhit 6 ساعت پس از تیمار افزایش یافته و 3 ساعت پس از تیمارمسیر p38 فعال می شود. از طرف دیگر اتوپوزاید سبب افزایش بیان phospho-p38 و phosphor-chk2در سلولهای mcf-7میگردد و فعال شدن مسیر chk2زودتر از مسیر p38انجام میشود. مهار p38وchk2درحضور اتوپوزاید تغییری در بیان fhitدر هر دو رده سلولی ایجاد نکرد ولی مهار کنندهp38 فعالیت chk2را در سلولهای mcf-7 افزایش داد. به نظر می رسد p38 اثر فیدبکی منفی بر فعال شدن chk2 در سلولهای mcf-7دارد. مهار fhit در سلولهای mcf-7 در حضور اتوپوزاید بیان chk2 را کاهش داده ولی تغییری در بیان p38 ایجاد نکرد درحالیکه در سلولهای hek293ft بیان p38 کاهش یافت. نتایج mtt نشان داد که اتوپوزاید مرگ سلولی را القاء کرده و مهار بیانfhit توسط sirnaسبب کاهش مرگ سلولی درهر دو گروه سلولی میشود. بنابراین نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده وجود crosstalk وابسته به زمان بین fhit ، chk2 وp38 در پاسخ به مرگ سلولی ناشی از آسیب بهdna توسط اتوپوزاید میباشد که میتواند در ارائه راه های موثر در مهار رشد سلولهای سرطانی مهم باشد.