امروزه همه سازمان ها نقش فناوری اطلاعات را به عنوان یکی از عوامل مهم ساختار سازمانی، در رسیدن به اهداف سازمانی یک امر مسلم می دانند. قابلیت های فناوری اطلاعات، یکی از مهم ترین فاکتورهایی می باشد که باعث تغییر در ویژگی های ساختارهای سازمانی می شود. در این مستند پس از معرفی ساختار سازمانی و نحوه ی تعاملات در آن، بیان خواهیم کرد که چگونه فناوری اطلاعات موجب تغییر در ساختار سازمانی و ابعاد مختلف آن نظیر پیچیدگی، رسمیت و تمرکز سازمانی به لحاظ تغییر در تعداد سطوح عمودی و افقی سازمانی (هرم سازمانی) و تغییر در نحوه ی ارتباطات و تصمیم گیری ها خواهد شد. به کار گیری صحیح فناوری، منجر به طراحی نوعی ساختار سازمانی مناسب می گردد که نتیجه ی آن افزایش کارایی و اثربخشی (موفقیت) در سازمان است. همچنین با مطالعه ی کارخانجات مخابراتی ایران، از طریق پرسش نامه و منابع دیگر، تأثیر فناوری اطلاعات در ساختار سازمانی و کارایی این سازمان را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با بررسی نتایج به کمک نرم افزارهایی مانند spss و انجام تحلیل رگرسیون، نقش فناوری اطلاعات در ساختار این سازمان را بررسی کرده و یک طرح سازمانی مناسب با توجه به میزان استفاده از فناوری اطلاعات در سازمان، برای این شرکت پیشنهاد خواهیم داد.

مزایای بکارگیری فناوری اطلاعات، سازمانها را در بکارگیری روز افزون این توانمندی ترغیب نموده است.استفاده بهینه ازفناوری اطلاعات نیازمند شناخت دقیق ابعاد مختلف سازمان می باشد. این دانش، سازمان را در ایجاد سازمانی چابک و پویا و اقدام به تصمیم گیری های هوشمند در برابر تغییرات و محرکهای بیرونی و درونی یاری می نماید. در طول دهه گذشته، معماری سازمانی به یک رویکرد جامع برای مدیریت سیستم های اطلاعاتی و دیگر خدمات فناوری اطلاعات در سازمانها تبدیل گشته است. معماری سازمانی راهکاری است که شناختی جامع را ازابعاد مختلف سازمان مشتمل بر استراتژی، فرآیند، دانش، محصولات، خدمات، زیر ساخت اطلاعاتی و روابط میان آنها ارائه می نماید. این راهکار با هدف شناسایی و تحلیل وضعیت موجود، توصیف وضعیت مطلوب و ارائه برنامه گذار در حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب بکارگرفته می شود. به دلیل تنوع فعالیتها و تفاوت در سطوح بلوغ سازمانی، توسعه سریع ابزارهای تکنولوژی و هزینه های هنگفت اجرای پروژه های معماری سازمانی، تحلیل و ارزیابی خروجی این پروژه ها قبل از اجرا بر اساس وضعیت جاری، اهداف، نقاط ضعف و قوت و تهدیدها و فرصتها امری ضروری به نظر می رسد. در حقیقت انجام فرآیند ارزیابی می تواند در کاهش هزینه کردهای هنگفت سازمان تاثیرگذاز بوده و نتایج مطلوب ناشی از اجرا را عائد سازمان گرداند. هدف از این پایان نامه ارائه روشی جهت ارزیابی کیفی طرح معماری سازمانی مبتنی بر چارچوب مدیریت خدمات فناوری اطلاعات cobit می باشد. این تحقیق در دو فاز اصلی انجام پذیرفته است. درفاز اول به منظورشناخت تفصیلی معماری سازمانی، مفاهیم اساسی، کلیات و انواع چارچوبها و مراحل تهیه یک طرح معماری مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه این فاز به منظور انتخاب مدل مرجع، مطالعات جامعی در خصوص شناسایی چارچوبهای مدیریت خدمات فناوری اطلاعات و کاربرد هر یک در این حوزه انجام پذیرفت و در نهایت با توجه به انتخاب چارچوب cobit به شناسایی تفصیلی چارچوب مذکور پرداخته شد. در فاز دوم تحقیق، به طور ویژه به مفهوم ارزیابی و بررسی تحقیقات پیشین در این حوزه پرداخته شد و در نهایت بر اساس دستاوردهای به دست آمده از هر دو فاز، با توجه به مدل مرجع انتخابی روش ارزیابی تدوین و شاخصهای سنجش استخراج گردید.

چکیده: ارائه یک مدل جهت ارتقاء سطح بلوغ حاکمیت فن آوری اطلاعات بانک رفاه مبتنی بر چارچوب کوبیت 5 به کوشش : علی اسفندیاری درطول سالیان اخیر، فناوری اطلاعات پشتوانه ی تجارت و کسب و کار بوده است . کاربرد آن از تقویت تولید تا خلق پیشرفت های استراتژیک متغیراست.بنابراین،فناوری اطلاعات (it) یک عنصر اصلی است که باید درمیان سازمان های تجاری به خوبی مدیریت شود. به طوری که فناوری اطلاعات در بسیاری از سازمان ها نه تنها پشتیبان برخی استراتژی های کسب و کار است، بلکه خود نیز استراتژی های جدیدی را شکل می دهد. هم اکنون بسیاری از مدیران فناوری اطلاعات که توانسته اند خود را به عنوان یک عامل شکل دهنده استراتژی ها در سازمان نشان دهند،نیازشان را بالا بردن توانایی در نوآوری عنوان می کنند،حال آن که تا چندی پیش این افراد درگیر پوشش دادن نیازهای اطلاعاتی سازمان متبوع خود بوده اند. در جوامع امروزی، تقریباً در تمام بخش های کسب وکار، از فناوری اطلاعات استفاده می شود. بی شک امروزه و با توجه به مطرح شدن مسائلی چون سازمان های الکترونیکی که مفاهیم الکترونیکی متعددی در همه امور مانند، شهر الکترونیک، دولت الکترونیک، شهروند الکترونیک، بانکداری الکترونیک، سلامت الکترونیک و ... را ایجاد کرده اند، وابستگی سازمان ها، کارکنان و مراجعه کنندگان به ابزاری با نام فناوری اطلاعات افزایشی چشم گیر یافته است، چنانچه که اگر به هر ترتیبی از این ابزار استفاده نشده و یا در روند استفاده از این تکنولوژی خللی ایجاد شود، انواع و اقسام تعاملات سازمانی دستخوش نقصان و خطر خواهند شد. بنابراین هدف از این پژوهش ارائه یک مدل جهت ارتقاء سطح بلوغ حاکمیت فن آوری اطلاعات بانک رفاه است و از چارچوب کوبیت 5 برای سنجش آن استفاده شده است. در این پژوهش داده ها از 120 نفر دربانک رفاه جمع آوری شده و نتایج پژوهش بیانگر آن است که مدل ارائه شده جهت ارتقاء سطح بلوغ حاکمیت فن آوری اطلاعات مبتنی بر کوبیت 5 در بانک رفاه مورد تایید واقع شده است؛ که بر این اساس شاخص cobit و معماری سازمانی در سطح اطمینان 99% و با ضرایب 53/0 و 21/0 در ارتقاء سطح بلوغ حاکمیت فن آوری اطلاعات در بانک رفاه موثر هستند. بنابراین شاخصهای cobit و معماری سازمانی را می توان عاملی موثر در بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات در بانک رفاه به کار برد. کلیدواژه ها: فناوری اطلاعات- سطح بلوغ- حاکمیت فناوری اطلاعات- چارچوب کوبیت 5