چکیده (شامل خلاصه ، اهداف، روشهای اجراو نتایج به دست آمده) : اسرارالتوحید به عنوان یکی از کتب برجسته ی نثر عرفانی قرن ششم می باشد . تاکنون پژوهشهای ادبی زیادی بر روی این کتاب ارزشمند انجام گرفته است . هدف نگارنده از این پایان نامه بررسی ظرفیت های روایی آثار کهن از دیدی متفاوت است. همچنین بررسی نقش مضمون در غنی کردن کیفیت و تنوع ساختار کنش ها و رخدادهای روایی در حکایت های اسرارالتوحیدمی باشد . پژوهشگر بر آن بوده است تا ویژگی های روایی خاص حکایت های اسرارالتوحید را از نقطه نظر ساختار و روایت مورد بررسی قرار دهد و افق جدیدی در زمینه ی تحقیق در متون دیگر پیش روی مشتاقان علم بگشاید . حاصل این پژوهش بیانگر این مطلب است که شخصیت شیخ بوسعید به لحاظ برخورداری از جایگاه و منزلت عرفانی و اجتماعی منجر به شکل گیری کنش های گفتاری اظهاری توصیفی ، ترغیبی، اعلامی، عاطفی و تعهدی در رخدادها شده است . نظام باورهای شیخ ، بر حول گزاره ی شناخت هستی و ترغیب مخاطب به کسب معرفت می گردد و گفتمان مسلط برحکایت هااز نوع گفتمان عارفانه می باشد . بررسی رخدادهای روایی حکایت ها بیانگرغلبه رخدادهای هسته ای بررخدادهای واسطه ای است . توالی علّی بیش از توالی زمانی باعث پیشبرد رخدادهای روایی حکایت ها شده است و در حکایت ، در توالی علّی حضور زمان را نیز می توان حس کرد . زمان پریشی در داستانها به صورت گذشته نگر و آینده نگر مشاهده می شود اما زمان دربیشتر رخدادها با مکث توصیفی همراه است . کلید واژه: اسرارالتوحید –کنش گفتاری –جان سرل -روایت- رخداد - توالی – شخصیت.