نام پژوهشگر: صفر قائد رحمتی
سید مصطفی حسینی محمدحسین سرایی
جرم یک پدیده نامطلوب اجتماعی است که وقوع و رشد آن امنیت اقتصادی و اجتماعی را تهدید می کند. جرم موجب افزایش هزینه های امنیتی و نیروی انتظامی و هزینه های اجتماعی و خصوصی می گردد. رشد بی رویه جمعیت در مناطق شهری موجب بروز مشکلاتی چون افزایش بزهکاری، بحران مسکن، شرایط نامطلوب کار، مسائل زیست محیطی، حاشیه نشینی و ... گردیده است. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین عوامل کالبدی و محیطی نظیر کیفیت محیط مسکونی، تراکم جمعیت و فعالیت و همچنین شناسایی نقاط جرم خیز و جرائم خاص هریک از مناطق 6 گانه کلانتری شهر یزد می باشد. روش تحقیق کمی بوده و تکنیک مورد استفاده ترکیبی از روش های تحلیلی-توصیفی، پیمایشی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است. از نرم افزار gis برای مقایسه فضائی جرائم و طراحی نقشه ها استفاده شده است، از طرفی برای تجزیه و تحلیل داده های پرسش نامه از تکنیک تاپسیس، همچنین نرم افزار spss و از آزمون های آماری خی دو، binominal، تی چند متغیره استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، سه مورد را شامل شده است، اول مجرمین زندان مرکزی شهر یزد، دوم ساکنین محلات مهاجرنشین با سایر محلات شهر یزد که حجم نمونه در دو جامعه مذکور از طریق فرمول کوکران تعیین شده است، سوم آمار مرتبط با داده های کلانتری های شش گانه شهر یزد در سال 1390 که تحلیل فضایی جرم با استفاده از این داده ها صورت پذیرفت. به علت تعدد گسترده جرائم، مجموعه جرائم با مشاوره اساتید حقوق، با توجه به ماهیت موضوع در شش دسته به صورت ذیل تقسیم بندی گردید: جرائم علیه اموال و مالکیت، جرائم علیه اشخاص، جرائم سرقت، جرائم مواد مخدر، جرائم علیه خانواده و عفت عمومی، جرائم علیه مصالح و آسایش عمومی. از جمله نتایج تحقیق شامل موارد زیر می باشد: مشخص گردید که مهترین فاکتوری که در ارتکاب جرم موثر است مسائل مربوط به اشتغال می باشد، بدین معنی که هر چه فرد از نظر شغلی در سطح بالاتری باشد کمتر مرتکب جرم می شود، یا به عبارت دیگر، مهمترین فاکتور موثر بر جرم بیکاری می باشد.همچنین مشخص شد میزان افزایش گرایش به جرم به مراتب بالاتر از افزایش توسعه کالبدی و جمعیتی در شهر یزد می باشد، از دیگر سو در مناطق و محلاتی که مهاجرین بیشتری زندگی می کنند جرم بیشتری صورت می پذیرد. با بررسی های انجام شده در تحلیل فضایی جرم در شهر یزد منطقه 12 کلانتری بیشترین ثبت جرائم را به خود اختصاص داده است، که نشان می دهد اسکان های غیررسمی در افزایش جرم تأثیر بسزائی دارند. همچنین در تحلیل کیفیت مسکونی از چهار شاخص میزان زیربنا، کیفیت محیط زندگی، تعداد اتاق در واحد مسکونی و نوع مالکیت استفاده گردید که همگی نقش موثر کیفیت محیط مسکونی در میزان جائم را تایید نمود.
صدیقه امیری گوغری صفر قائد رحمتی
چکیده تراکم یکی از مهم ترین مشخصه های فضای شهری است که همواره به عنوان یکی از اصول مبنایی در دیدگاه های اکثر اندیشمندان مسائل اجتماعی، اقتصادی و کالبد شهری قرار گرفته است. تراکم همچون بسیاری از پدیده های انسانی، موضوعی پیچیده و چند بعدی است که ساماندهی آن قبل از هر چیز نگرش کلان و جامع به آن را می طلبد. در این میان یکی از مهم ترین شاخصه های تراکم، تراکم ساختمانی می باشدکه نقش مهمی در شکل گیری کالبد و فرم شهردارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تراکم ساختمانی بر تراکم جمعیتی و مقایسه نواحی شهر بندرعباس از نظر تراکم ساختمانی می باشد. رساله حاضر به لحاظ هدف، کاربردی بوده و روش تحقیق در آن توصیفی، تحلیلی و همبستگی می باشد. که از روش همبستگی پیرسون و تکنیک دلفی به تحلیل رابطه بین تراکم ساختمانی و جمعیتی در نواحی بیست و دوگانه گانه شهر بندرعباس (جامعه پژوهش) پرداخته شده است. که در این راستا از نرم افزارهای spss، excel، gis، autocod برای تحلیل های آماری و نمایش گرافیکی نقشه ها استفاده شده است و جهت استفاده از تکنیک دلفی، پرسشنامه ای طراحی شده و توسط متخصصان امور شهری، اساتید دانشگاه و صاحب نظران شهر و شهرسازی تکمیل شده و تحلیل گردیده است. نتایج تحقیق از یک سو بیانگر وجود ارتباط مستقیم بین تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی می باشد به این معنی که با افزایش تراکم ساختمانی، تراکم جمعیتی نیز افزایش می یابد و از سوی دیگر نشان می دهد که تراکم جمعیتی و ساختمانی در هر ناحیه شهر بندرعباس با ناحیه دیگر متفاوت است. واژگان کلیدی: تراکم ساختمانی، تراکم جمعیتی، شهر بندرعباس.
محمد رضا رنجبر اسلاملو صفر قائد رحمتی
توسعه یکپارچه منطقه ای از موضوعات اساسی در برنامه ریزی منطقه ای است که به عنوان یکی از پیش نیاز های مهم توسعه پایدار انسانی محسوب می گردد و بر توازن شرایط زندگی و جنبه های گوناگون توسعه برای تمامی مردم در سطح کشور تاکید می نماید. همچنین نابرابری و ابعاد مختلف آن نشانه های توسعه نیافتگی شمرده می شود و زمینه های دستیابی به وحدت و یکپارچگی ملی را دشوار می کند. در ایران نابرابری و فقدان تعادل در توزیع بهینه امکانات در اثر سیاست های غیر اصولی گذشته در مکان یابی صنعتی،خدماتی و قطب های رشد شکل گرفته است. مکانیسم های حاکم بر ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی باعث تمرکز گرایی در شهرهای مسلط ناحیه ای و عدم تعادل فضایی بین سطوح ملی، منطقه ای، ناحیه ای و محلی شده است. بنابراین برنامه ریزی جهت رسیدن به یک توسعه یکپارچه و متوازن و داشتن یک برنامه ریزی مناسب و هدفمند، شناخت میزان توسعه مناطق ، نابرابری های موجود و روند تاثیرگذاری تصمیمات اتخاذ شده بر میزان توسعه یافتگی و کاهش نابرابری های فضایی بسیار ضروری می نماید. در این پژوهش از 50 شاخص اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، زیربنایی، کشاورزی، آموزشی و بهداشتی-درمانی جهت سنجش میزان نابرابری های منطقه ای بین استان های کشور در سال های 1380 و 1390 استفاده شده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش بررسی توصیفی – تحلیلی است برای جمع آوری داده ها از روش اسنادی و برای تحلیل و سطح بندی میزان توسعه یافتگی استان ها از روش تاکسونومی عددی استفاده شده است. همچنین برای مشخص شدن میزان نابرابری بین استان ها از تکنیک ضریب اختلاف(cv) استفاده شده است و برای بررسی میزان تأثیر گذاری هر کدام از شاخص ها در میزان توسعه یافتگی از تحلیل آماری رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان دهنده کاهش میزان نابرابری بین استان های کشور می باشد بصورتی که میزان نابرابری از10.96 درصد در سال 1380 به 8.56 درصد در سال 1390 کاهش یافته است. بیشترین نابرابری در شاخص زیربنایی(22.5 درصد) و کم ترین آن مربوط به شاخص اقتصادی(6.3 درصد) می باشد و بر میزان نابرابری در شاخص های کشاورزی و زیربنایی طی دوره مورد مطالعه افزوده شده است. بشترین میزان کاهش نابرابری نیز مربوط به شاخص اقتصادی(حدود 4 درصد) می باشد. همچنین بر تعداد استان های کم تر توسعه یافته(محروم) در سال 1390 نسبت به 1380 افزوده شده است. دو شاخص بهداشتی-درمانی و اجتماعی- فرهنگی بیشترین و شاخص اقتصادی دارای کمترین تأثیر در نتایج میزان توسعه یافتگی استان های کشور می باشد.
مرتضی آژند صفر قائد رحمتی
در ایران سیاست های مسکن اجتماعی از سابقه ای 50 ساله برخوردارند. در همین راستا طرح های متونعی از حیث نوع سیاستگذاری و شیوه اجرا در ایران به مرحله آزمایش درآمده اند. با این حال طرح مسکن مهر را می توان چیزی فراتر از همه این برنامه ها در طول تاریخ ایران دانست. که از حیث ابعاد جغرافیایی، سابقه قانونی، بودجه در نظر گرفته شده و حجم عملیات اجرایی از تمام برنامه های قبلی چند گام جلوتر است؛ هر چند وجود برخی مسائل و مشکلات باعث ایجاد ابهام در آینده این طرح شده است. در این راستا هدف از این پژوهش ارزیابی مسکن مهر در شهر بهبهان بوده است. و معیارهای کالبدی - اجتماعی و در نهایت نقش آنها در ماندگاری جمعیت در مسکن مهر این شهر مورد ارزیابی قرار داده است. روش تحقیق به کار رفته توصیفی تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز به صورت پرسش نامه از 280 سرپرست خانوار مسکن مهر ساکن در شهر بهبهان تهیه شده است برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نیز از نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج حاصله از آزمون آماری tنشان می دهد که شاخص های کالبدی- اجتماعی مسکن مهر در وضعیت نامطلوبی می باشد و سرپرستان خانوار از وضعیت آن رضایتی ندارند. پس از آگاهی از شناخت وضعیت کالبدی و اجتماعی مسکن مهر در محدوده مورد مطالعه برای آزمون فرضیه سوم که هدف آن شناخت رابطه بین این دو متغیر و ماندگاری جمعیت در مسکن مهر مورد مطالعه است، از آزمون ضریب همبستگی پیرسون جهت تعیین رابطه و شدت آن استفاده شده است. یافته های حاصل از تحقیق نشان می دهد رابطه معنا دار و بالایی بین کیفیت شاخص های کالبدی و اجتماعی و ماندگاری جمعیت وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نیز نشان می دهد که با افزایش سطح کالبدی و اجتماعی مسکن مهر، میزان و سطح ماندگاری جمعیت مسکن مورد مطالعه نیز افزایش پیدا می کند.
عبدالله خالدی علی علوی
رشد سریع جمعیت شهرنشین جهان ازیک طرف و نارسایی مدیریت شهری در پاسخگویی به نیاز شهروندان از سوی دیگر، موجب از هم گسیختگی نظام کالبدی و فضایی¬شهرها و درنتیجه، نظام توزیع نابرابر مراکز خدماتی و کاهش عدالت فضایی شهری را به دنبال داشته است. از طرف دیگر، شدت یافتن روزافزون گستردگی و نیز پیچیدگی مسائل شهری، گرایشی به سوی سیستم هایی به وجود آورده که درآن تصمیمات بزرگ و کوچک با اشتراک بین صاحبان منافع شهری اتخاذ می شود. این مباحث موجب مطرح شدن حکمروایی خوب به ویژه حکمروایی مطلوب شهری در طی دهه های اخیر شده است. حکمروایی خوب شهری درصدد بوده است تا توزیع بهینه و مناسب خدمات شهری در سطوح ناحیه ای ، محله ای و شهری به گونه ای انجام شود که ساکنان شهر با کمترین شکاف و اعتراض نسبت به احقاق حقوق خود مواجه گردیده و استفاده صحیح از خدمات شهری به شکل مطلوب فراهم باشد. پژوهش حاضر، به منظور بررسی نقش حکمروایی خوب شهری و نیز شناسایی شاخص¬های تأثیر¬گذار آن در برقراری عدالت فضایی در شهر پیرانشهر انجام شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و ابزار پژوهش پرسشنامه بوده که با استفاده از تست آزمون مقدماتی و آلفای کرونباخ (861.) پایایی و روایی آن آزمون شده است. جامعه آماری شهروندان شهر پیرانشهر و حجم نمونه 382 نفر که به روش نمونه گیری چند مرحله¬ای بدست آمده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده¬ها و آزمون فرضیه¬ها از آزمون های آماری ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که در فرضیه اول ، بین حکمروایی خوب شهری و عدالت فضایی ضریب همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد (446/0r=)، و حکمروایی خوب شهری در برقراری عدالت فضایی با ضریب تعیین 244/. در صد اثر مثبت داشته است. در فرضیه دوم نیز مشخص شد ، که شاخص های مشارکت، شفافیت و عدالت محوری به ترتیب با ضریب بتای 496/.، 158/. و 157/. بیش ترین تأثیر را در برقراری عدالت فضایی در محدوه مورد مطالعه داشته اند.
الهه شاکری منصور ابوالفضل مشکینی
تحقیق حاضر به بررسی وضعیت تخلفات ساختمانی و نقش آن در عدم تحقق طرح تفصیلی در باقر شهر می پردازد و در پی پاسخگویی به این سوال است که تخلفات ساختمانی چگونه می تواند منجر به عدم تحقق طرح های توسعه شهری (طرح تفصیلی) شود؟ تخلف ساختمانی با توجه به سه شاخص برخورداری از ضوابط کارآمد و انطباق با نیاز شهروندان و زمینه های بروز تخلفات ساختمانی و ضعف مالی و نیروی انسانی شهرداری ها و نقش آنها در عدم تحقق طرح های توسعه شهری در محدوده مورد مطالعه مورد آزمون قرار گرفت. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد و به هردو روش کتابخانه ای(اسنادی) و پیمایشی(میدانی) اطلاعات موردنیاز خود راجمع آوری شده است