نام پژوهشگر: پروین زندیه
پروین زندیه مصطفی بختیاروند
عمده ترین راه دستیابی جامعه به آثار، قراردادی است که مولف با دیگران منعقد می کند. از این جهت شناخت قواعد مشترک حاکم بر قراردادهای انتقال حقوق مادی مولف، واجد نتایج حقوقی عمده ای است. مقررات قانونی ایران ناظر به حمایت از آثار ادبی و هنری در خصوص قراردادهای انتقال حقوق مادی مولف و قواعد مشترک حاکم بر آنها مفصل نیست. در نتیجه، در صورت بروز اختلاف در خصوص قواعد حاکم بر این قراردادها، بایستی به قواعد عمومی قراردادها مراجعه شود. حال آنکه این قواعد همواره رهگشا نیستند؛ چرا که نظام قراردادی با ویژگی های حقوق معنوی یا حتی مالی مولفان انطباق کامل ندارد. در نتیجه، در حقوق برخی از کشورها قواعد ویژه ای در خصوص این قراردادها وضع شده است. در این میان قواعد مشترک حاکم بر این قراردادها جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند که به نوبه ی خود می تواند ناظر بر تشکیل، اجرا و تفسیر و انحلال آنها باشد. بدون تردید قراردادهای انتقال حقوق مادی مولف از قواعد عمومی حاکم بر قراردادها از قبیل وجود قصد و رضا، معین بودن مورد معامله، مشروع بودن جهت و اهلیت طرفین پیروی می نمایند و در عین حال با توجه به ماهیت خاص خود، قواعدی را دربر می گیرند که مختص آنهاست. تشریفاتی بودن این قراردادها، امکان تعدیل قرارداد در اثنای مدت به دلیل ورود ضرر غیر متعارف یا تغییر اوضاع و احوال، تبعیت از موازین حقوق رقابت و محدودیت های وارد بر اشکال آینده ی بهره برداری از اثر از جمله ی قواعد خاص حاکم بر این قراردادها می باشند.