توفیق زیّاد و نصرالله مردانی، شاعران متعهّد و مبارزی هستند که در زمانه ای پر از ظلم و آشوب می زیستند. اوضاع آشفته ی فلسطین و ایران، این دو شاعر را به سوی ادبیات مقاومت سوق داد و از آن ها شاعرانی مبارز ساخت که هنر خود را وسیله ای برای مبارزه و پاسداری از سرزمینشان قراردادند. بررسی تطبیقی دیوان آن دو نشان می دهد که شرایط اجتماعی و سیاسی موجب گردید که در سروده های آن ها همانندی های زیادی دیده شود. معضلاتی همچون جنگ، فقر، جهل، کم رنگ شدن ارزش های معنوی و رواج فساد در جامعه، روح بلند آن ها را به خشم و درد آورد و آن ها را بر آن داشت تا قلم خود را در خدمت بیداری و هوشیاری مردم و احیای ارزش های اخلاقی، برای نجات جامعه ی خود قرار دهند. قلب هر دو شاعر لبریز از عشق به وطن بود. آن ها در سروده های خود بر استعمار بیگانگان و زیاده طلبی دشمنان اشغالگر شوریدند و با دمیدن روح اعتراض در کالبد کلمات، مردم را به همبستگی و مبارزه فراخواندند. این دو شاعر به استفاده از نام اساطیر و قهرمانان گذشته ی خود علاقه ی فراوان داشتند. توفیق زیّاد پس از شکست 1967 م اعراب در برابر اسرائیل و مردانی در دوران حکومت پهلوی و در جریان جنگ تحمیلی به طور گسترده به ادب مقاومتی روی آوردند که این اساطیر و قهرمانان به شعر این دو روح حماسی بخشید. عشق به وطن و دشمن ستیزی و... از ویژگی های مهم این دو شاعر است که آن ها را در میان شاعران هم عصرشان متمایز و برجسته ساخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که احساس تعلق به سرزمین، دفع تجاوز و اشغال خارجی از عوامل اصلی بروز عناصر مقاومت در شعر این دو شاعر هستند. سرزمین، جنگ زدگان و آوارگان، قیام علیه متجاوز و اشغالگر، انگیزه های دینی و قومی، شهادت، دشمن، آرمان گرایی و اعتراض به نادیده گرفتن ارزش های جریان مقاومت، از مهمترین درون مایه های اشعار این دو شاعر است، خاستگاه بیشتر نمادهای مردانی دین و مذهب است، اما اعتقادات مذهبی در دیوان توفیق بسیار کم به چشم می خورد در حقیقت شعر مردانی رنگی قدسی و آسمانی دارد، اما بر شعر توفیق زیّاد جنبه های زمینی غلبه دارد. توفیق نسبت به دیگر ملت های ستمدیده، دیدی جهانی دارد؛ اما مردانی بیشتر اشعارش در مورد کشور خودش است.