نام پژوهشگر: آیلا سادات هاشمی
آیلا سادات هاشمی ناصر آراسته
در این رساله، نخست برای آماده سازی بستر حضور مخاطب در فضای نگارگری و موضوع متن، اطلاعاتی مختصر در مورد تاریخچه ی حاکمان صفوی و نگارگری مکتب صفوی (تبریز دوم) ارائه خواهد شد، و اینکه چه هنرمندانی در این مقطع تاریخی ظهور کرده اند، و علاوه بر آن شاهنامه ها و دیوان های مصور شده در این دوره را نیز معرفی خواهیم کرد. بعد از آن به هدف و ضرورت این تحقیق خواهیم پرداخت، و آن بررسی شیوه چهره پردازی و البسه ای است که در آثار نقاشی مکتب صفویه (تبریز دوم) توسط هنرمند نقاش اجرا شده است، و اینکه چه ویژگی ها و شاخصه هایی در این دو وجه وجود دارد و متاثر از چه چیزی است. برای رسیدن به پاسخ صحیح در این زمینه مطالبی در مورد اقوام آن دوره و پوشش آن ها بیان شده است که در ارتباط با آثار نگارگری آن دوره است. در نهایت با توجه به مطالب گرد آوری شده در این پژوهش ما برخی آثار را از نقطه نظر چهره پردازی و لباس مورد مطالعه قرار دادیم و حاصل آن این بود که آثار نگارگری این دوره از نظر چهره پردازی و نوع لباس متاثر از چهره ها و پوشش مردمان آن زمان بوده است و تفاوت های آن ها در نوع آرایش چهره، و ساده یا پرنقش بودن لباس هایشان بسته به مقام و درجه آن اشخاص بوده، که در جوامع آن ها نیز صدق می کرده است. نکته دیگر در مورد چهره پردازی آن است که متداولترین حالت طراحی آن در نگاره ها سه رخ و نیم رخ بوده است و به ندرت تمام رخ نیز دیده می شود. در مورد لباس ها باید به کلاه قزل باش اشاره کرد که نشان معروف سپاهیان صفوی و نقاشی های مکتب تبریزدوم است، و در مورد نقوش تزئینی می توان تأثیر متقابل نقاشی بر نقوش لباس، و نقوش لباس بر نقاشی را مطرح کرد، چرا که علاوه بر آنکه هنرمندان، لباس های آن روزگاران را در آثار خود نقش می زدند، خود از طراحان نقوش پارچه های آن زمان بودند و به عبارتی عناصر تزئینی موجود در لباس های مردم و آثار نگارگری حاصل قلمی مشترک است. روش گردآوری مطالب در این رساله به صورت اسنادی و کتابخانه ای می باشد.