نام پژوهشگر: اسمعلی ملکی علی بابالو

بررسی خمس از دیدگاه امام خمینی (ره) همراه با مقایسه مذاهب چهارگانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1392
  اسمعلی ملکی علی بابالو   امیرحمزه سالارزایی

خمس در اسلام یک تکلیف مالی- عبادی است. این تحقیق با عنوان «بررسی خمس از دیدگاه امام خمینی(ره) همراه مقایسه با مذاهب چهارگانه »بحث پیرامون اهمیت و حکمت خمس، از قبیل دلالت آن بر لزوم تشکیل حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) را سرلوحه قرار داده با دلایل مفسّران مذاهب خمسه، مقایسه می نماید. ومعتقد است با وجود منابع مبتنی بر احکام فتوایی، خود آیه خمس (الانفال- ??) تا حدودی مهجور ماندهو به مباحثی از قبیل نقد دیدگاه شأن نزول داشتن آیه خمس، نحوه مالکیت دولت اسلامی و دلالت سادات سه¬گانه بر بنی¬هاشم به اندازه کافی پرداخته نشده است.و توهّم فرضیه¬هایی از قبیل امکان نبودن حکومت اسلامی، بحث خمس را به بیراهه کشانده است: أَلَیْسَ اللَّهُ بأَحْکَمِ الْحَاکِمِینَ (التین- ?)؟ پرسش اصلی این تحقیق بررسی یک سهم بودن خمس و دلالت آن بر لزوم تشکیل حکومت اسلامی است؛ آیا حاکم اسلامی حق تصرف مطلق در خمس را دارد، یا سادات مالک خمس به نحو تقسیم برابر، میان گروه¬های شش¬گانه مذکور در آیه خمس، هستند؟ امام خمینی (ره) اهمیت تشکیل حکومت در رابطه با اجرای احکام مالی را چنین توصیف می¬کنند: «ملاحظه می¬کنید که احکام مالی اسلام بر لزوم تشکیل حکومت دلالت دارد؛ و اجرای آن جز از طریق استقرار تشکیلات اسلامی میسر نیست». از نتایجی که در این پژوهش حاصل می شود عبارت است از این که از نظر امام خمینی (ره)، تصورسهم¬بندی خمس به طور برابر میان گروه¬های شش گانه یعنی خداوند متعال، رسول خدا (ص)، ذی¬القربی، یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان سادات به صورت مطلق، باوری نادرست است و مسئله خمس را از رسالت اصلی¬اش که همان اداره مصالح و اصلاح مفاسد جامعه است، دور می¬کند؛ قبل از امام خمینی(ره)، کسانی مثل محقق سبزواری به باور یک سهم بودن خمس تمایل نشان داده¬اند ولی به خاطر اجماع از آن خودداری کرده¬اند. در این تحقیق ضمن مقایسه با نظر امام خمینی (ره)، به این پرسش ها پاسخ داده شده، همچنین دیدگاه مذاهب خمسه و اختلاف آن ها در موارد شمول یا مصرف خمس بررسی شده است. این پایان¬نامهبا مراجعه به منابع تفسیری و فقه استدلالی، سعی بر استنباط و استحکام باور یک سهم بودن خمس و حق تصرف آن برای حاکم اسلامیاز دیدگاه امام خمینی(ره)،به شیوه توصیفی-تحلیلی،دارد.