سکونتگاههای شمال استان تهران با دارا بودن آب و هوایی مطبوع، محیطی کوهستانی و چشم اندازهای طبیعی زیبا از گذشته ها عملکرد ییلاقی داشته اند. اما طی دو دهه گذشته رشد شتابانی گرفتند و این رشد با پدیده هایی همچون تجاوز به حریم رودخانه، ساخت و سازهای غیر مجاز، از بین بردن باغات کشاورزی و طبیعت و آسیب به محیط زیست همراه بوده است. هدف اصلی این تحقیق شناخت نظام رشد سکونتگاه های منطقه شمال استان در پایداری توسعه منطقه ای و با مورد پژوهی منطقه لواسان و رودبار قصران است. این تحقیق از لحاظ شیوه تجزیه و تحلیل از نوع تحقیقات کیفی با بهره مندی از شیوه تحلیل اسنادی و استفاده از نظریه زمینه ای است. با انجام مصاحبه، مشاهده و یادداشت برداری میدانی با استفاده از نظریه زمینه ای تلاش شده به سوالات تحقیق پاسخ داده شود. که در سوال اول )عوامل و عناصر تاثیرگذار بر رشد سکونتگاههای منطقه کدامند؟) عوامل رشد سکونتگاه های منطقه، بستر طبیعی، وجود اقلیم ییلاقی و نزدیکی به تهران مشخص شدند. در پاسخ سوال دوم (رشد و توسعه سکونتگاهها به چه صورت در منطقه اتفاق افتاده است؟) نتیجه گیری شد که: با هجوم مهاجرین تهرانی به سکونتگاه های این منطقه که همراه با رونق گردشگری خانه های دوم بود ابتدا این مناطق حول هسته های اولیه شروع به رشد نمودند اما به مرور با رونق گرفتن بورس بازی زمین بسیاری از باغات منطقه توسط مهاجرین خریداری شد و تبدیل به ویلا و آپارتمان شدند. این نوع ساخت و ساز موجب شکل گیری بافت پراکنده در دل باغات منطقه گردید. بنابراین پاسخ به سوال اصلی تحقیق (چگونه می توان نظام رشد سکونتگاهها را در منطقه شمال استان تهران در راستای توسعه پایدار هدایت نمود؟) نیز استخراج گردید که، این روند رشد مغایر اصول توسعه پایدار است و باید راهکارهای اساسی از قبیل تدوین برنامه جامع حفاظت از محیط زیست منطقه، نظارت دقیق بر ساخت و سازها و تدوین ضوابط ساخت و ساز در این خصوص اندیشه شود.