چکیده در این آزمایش تأثیر طول زمان گرسنگی پس از تفریخ با و بدون تزریق زیر جلدی 6/0 میلی لیتر گلوکونات کلسیم بر عملکرد سیستم ایمنی و تلفات جوجه گوشتی بررسی شد. تعداد 640 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 به دو گروه 320 قطعه ای تقسیم و به یک گروه 6/0 میلی لیتر گلوکونات کلسیم در پشت گردن تزریق شد. جوجه های هر گروه به 5 دسته 64 قطعه ای تقسیم و هر دسته پس از تحمل صفر، 12، 24، 36 یا 48 ساعت گرسنگی در چهار پن 16 قطعه ای با دسترسی آزاد به آب و خوراک توزیع گردید. تلفات به صورت روزانه ثبت شد. در سن 15 و 28 روزگی دو جوجه نر از هر پن به طور تصادفی انتخاب و نمونه خون آن ها برای تعیین تیتر آنتی بادی علیه ویروس نیوکاسل استفاده شد. وزن اندام های ایمنی (تیموس، بورس و طحال) و درصد گلبول های سفید خون در جوجه های ذبح شده در سن 28 روزگی بررسی شد .گرسنگی پس از تفریخ افزایش وزن بدن، مصرف خوراک روزانه، ضریب تبدیل خوراک در سنین مختلف، عیار پادتن علیه ویروس نیوکاسل و درصد مونوسیت ها در سن 28 روزگی را به طور معنی داری کاهش داد (05/0p<). طولانی شدن گرسنگی پس از تفریخ تا 36 ساعت باعث افزایش تلفات جوجه ها شد. تزریق گلوکونات کلسیم تلفات جوجه ها را در مقایسه با گروه تزریق نشده شش برابر افزایش داد (05/0p<). شاخص تولید با افزایش زمان گرسنگی تا 36 ساعت کاهش یافت گروه دریافت کننده گلوکونات کلسیم دارای شاخص عملکرد تولیدی کمتری نسبت به گروه فاقد تزریق بود (05/0p<). همچنین اثر تزریق گلوکونات کلسیم بر افزایش وزن بدن، مصرف خوراک، ضریب تبدیل خوراک در سنین مختلف، بر عیار پادتن علیه ویروس نیوکاسل در 15 روزگی و وزن بورس فابریسیوس در سن 28 روزگی معنی دار بود (05/0p<) .نتیجه گیری شد که گرسنگی پس از تفریخ بیش از 24 ساعت با و بدون تزریق گلوکونات کلسیم، تأثیر منفی بر عملکرد تولیدی و تلفات مرغ گوشتی تا سن 28 روزگی دارد .تزریق 6/0 میلی لیتر گلوکونات کلسیم به عنوان منبع کلسیم، گلوکز و آب باعث افزایش تلفات ناشی از هایپر کلسمی حاد ولی حفظ سطح آنتی بادی مادری در خون و بهبود پاسخ ایمنی اولیه در جوجه شد.