نکاح یکی از عقود غیر مالی است که آثار مالی زیادی به همراه دارد. یکی از آثار مالی نکاح، مهریه است. مهریه مالی است که به واسطه عقد ازدواج، مرد موظف می شود تا آن را به همسرش بپردازد. صحت عقد ازدواج دائم بستگی به ذکر مهر هنگام اجرای صیغه نکاح ندارد و عقد نکاح بدون تعیین مهر در ابتدا که از آن به مهرالمسمی تعبیر می شود نیز جایز است. یکی از عوامل ثبوت مهردر نکاحی که مهرالمسمی در آن معین نشده است نزدیکی زوج با زوجه است که موجب استقرار مهرالمثل بر ذمه زوج می شود. و استقرار مهرالمثل بر ذمه زوج در فقه اسلامی منحصر به این مورد نیست و موارد زیادی را چه در بحث نکاح و چه در بحث حدود و دیات در بر می گیرد که این پژوهش به آن می پردازد. مهرالمثل مهری است که بر اساس شرایط، شئونات و احوالات زوجه تعیین می شود. مهرالمثل در چند صورت ثابت می شود: 1- در صورتی که مهرالمسمی در زمان عقد تعیین شده ولی به دلایلی بطلان عقد ثابت شده باشد و نزدیکی هم صورت گرفته باشد. 2- در صورتی که مهرالمسمی در زمان عقد تعیین نشده و نزدیکی صورت گرفته باشد. 3- مواردی در بحث حدود و دیات که در آن به دلایلی مهرالمثل برای زن ثابت می شود. نسبت به موارد ثبوت مهرالمثل در سه صورت فوق الذکر، فقهای امامیه و شافعیه بحث های مختلفی مطرح کرده اند. موارد زیادی توسط فقها مطرح شده و به طور کلی، در برخی از موارد مانند فساد عقد، ارتداد زوجین، عدم ذکر مهر در عقد، وطی به شبهه، اکراه زن به زنا، از بین بردن موی سر زن و ... در مورد ثبوت مهرالمثل بین فقها اتفاق نظر وجود دارد و در مواردی از قبیل مجهول بودن مهر، اختلاف زوجین در مقدار مهر، صداق مشروط به شرط فاسد و ... بین فقهای امامیه و یا بین فقهای امامیه و شافعیه اختلاف نظر وجود دارد و هر یک دلایل خاص خود را مطرح کرده اند که در این پژوهش، به تفصیل ذکر خواهد شد.