نام پژوهشگر: هاجر زارع مویدی
هاجر زارع مویدی علی نصیرپور
بسته بندی نقش اساسی در فرآیند مواد غذایی دارد و پلاستیک ها به دلیل کاربردهای گوناگون، در دنیای امروز به عنوان بسته بندی غذا جایگاه ویژه ای یافته اند، ولی کاملا خنثی نیستند و قابلیت واکنش با ماده غذایی دارند. مهاجرت ترکیبات با وزن ملکولی پایین نظیر مونومرها و افزودنی های پلیمری از ماده بسته بندی به غذا از نظر تاثیر نامطلوب آن بر کیفیت محصول و نیز ایجاد خطرات سمی در مقادیر مصرف بیش از حد مجاز حائز اهمیت است. از طرفی جذب ترکیبات عطر و طعمی به ماده بسته بندی سبب کاهش عطر و طعم محصول و همچنین تغییر در خواص مکانیکی بطری ها می شود، هر دو این عوامل در نهایت منجر به کاهش کیفیت محصول می گردد. در این بررسی فعل و انفعالات میان بطری های پلی اتیلن ترفتالات و پلی اتیلن در سه ph متفاوت در محدوده ph دوغ، در سه شرایط نگهداری متفاوت (نگهداری در برابر آفتاب، به صورت منجمد و اتاق) در طول زمان سه ماه، مورد آزمایش قرار گرفت. در بررسی روند مهاجرت، مهاجرت کلی هر دو پلیمر و مهاجرت ویژه ترفتالیک اسید از بطری های پلی اتیلن ترفتالات و 1-هگزن با استفاده از محلول اسید لاکتیک به عنوان مدل سیستم مشابه دوغ، در طول مدت زمان مشخص با نمونه برداری ماهانه، توسط دو دستگاه hplc و gc مورد اندازه گیری قرار گرفت و پس از آن، تاثیر مهاجرت ویژه بر خواص مکانیکی با آزمون کشش پلاستیک بطری ها انجام شد. برای بررسی اثرات جذب عامل عطر و طعمی به ماده بسته بندی، در هر دو نوع بطری ، دوغ نگهداری شد و میزان جذب استالدئید به عنوان مهم ترین ماده عطر و طعمی آن در طول سه ماه در شرایط ذکر شده، با استفاده از hplc اندازه گیری شد و در نهایت پس از اندازه گیری میزان جذب، تغییر در خواص مکانیکی بطری ها در اثر جذب استالدئید با استفاده از آزمون کششی ارزیابی شد. نتایج آزمایشات فوق نشان داد که میزان مهاجرت کلی از هر دو بطری تحت هر سه شرایط، کمتر از حد مجاز اتحادیه اروپا بود. هر دو مهاجرت 1-هگزن و ترفتالیک اسید نیز با گذشت زمان و کاهش ph افزایش یافت و بیشترین مهاجرت در حالت نگهداری منجمد و کمترین مهاجرت در حالت نگهداری در دمای اتاق مشاهده شد. با افزایش میزان مهاجرت ویژه میزان مقاومت کششی بطری ها در هر دو مورد کاهش یافت. نتایج آزمایش های جذب نشان می دهد که میزان جذب استالدئید در هر دو بطری تحت تاثیر گذشت زمان و ph می باشد و بیشترین میزان جذب در حالت نگهداری منجمد دیده شد و نتایج آزمون کششی نشان داد که افزایش جذب استالدئید به بطری ها باعث کاهش مقاومت کششی آن ها می شود.