در این مطالعه به منظور ارزیابی میزان مقاومت جدایه های ای کولی به انروفلوکساسین در طی یک دوره پرورش جوجه های گوشتی و ارتباط این مقاومت با موتاسیون های روی داده در ژن های مقاومت کوئینولونی gyra و parc، از 20 مزرعه پرورش جوجه های گوشتی در طی سه مرحله (جوجه های یک روزه، 35-25 روزگی و یک روز قبل از ارسال به کشتارگاه) نمونه گیری صورت گرفت. روند مقاومت برعلیه برخی از آنتی بیوتیک های رایج در 367 جدایه بدست آمده در این سه مرحله و نیز میزان ارتباط مقاومت به انروفلوکساسین با برخی از ریسک فاکتورهای احتمالی نیز بررسی شد. نتایج تست آنتی بیوگرام به روش دیسک دیفیوژن نشان دهنده افزایش مقاومت بر علیه اکثر آنتی بیوتیک ها در طی دوره پرورش بود. مقایسه آنتی بیوگرام جدایه های بدست آمده از سواب کلواکی و جدایه های بدست آمده از پریکارد در مرحله دوم نمونه گیری نیز نشان داد که در اکثر موارد جدایه های بدست آمده از پریکارد مقاومت آنتی بیوتیکی بالاتری از جدایه های روده ای داشتند. در مجموع 83 درصد از جدایه های بدست آمده از این بررسی مقاومت چندگانه آنتی بیوتیکی داشتند. بالاترین میزان حضور مقاومت های چندگانه در مرحله سوم نمونه گیری (قبل از کشتار) و پس از آن در جدایه های پریکاردی بدست آمده در مرحله دوم نمونه گیری دیده شد. نتایج آزمایش تعیین حداقل غلظت مهار کننده رشد باکتری (mic) برای دو آنتی بیوتیک انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین نیز نشان داد که میزان مقاومت نسبت به این دو آنتی بیوتیک بصورت معنی داری در مراحل دوم و سوم نمونه گیری بالاتر از مرحله اول بود (p<0.05). همچنین اختلاف معنی داری در میزان مقاومت جدایه های بدست آمده از پریکارد و جدایه های کلواکی دیده شد (p<0.05)، بطوریکه جدایه های پریکاردی مقادیر mic بالاتری داشتند. یک همبستگی مثبت قوی ما بین مقادیر mic انروفلوکساسین وسیپروفلوکساسین نیز در جدایه های مورد بررسی مشاهده شد (p<0.001, r= 0.893). بررسی ارتباط میزان مقاومت به انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین با حضور موتاسیون در ژن های gyra و parc با استفاده از توالی یابی این دوژن و pcr-rflp صورت گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر پایین mic برای انروفلوکساسین (?g/ml 4- 25/0) و سیپروفلوکساسین (?g/ml 4- 25/0) با بروز یک موتاسیون تنها در gyra، مقادیر mic متوسط انروفلوکساسین (?g/ml 8-2) و سیپروفلوکساسین (?g/ml 4-2) با بروز یک موتاسیون در gyra و یک موتاسیون در parc و مقادیر mic بالای انروفلوکساسین (?g/ml >64 -4) و سیپروفلوکساسین (?g/ml >64 -4) با بروز دو موتاسیون در gyra و یا بروز سه موتاسیون (دو موتاسیون در gyra و یکی در parc) مرتبط بود. موتاسیون در ناحیه تعیین کننده مقاومت کوئینولونی پروتئین gyra شامل جابجایی اسید آمینه ای در دو ناحیه ser-83 و asp-87 بود. جابجایی اسید آمینه ای در ناحیه تعیین کننده مقاومت کوئینولونی پروتئینparc ، اکثراَ در ناحیه ser-80 دیده شد و تنها دو مورد از جدایه های توالی یابی شده دارای جابجایی اسید آمینه ای در ناحیه glu-84 این پروتئین بودند. بررسی نقش ریسک فاکتورهای مختلف در میزان مقاومت جدایه های ای کولی بدست آمده از گله های گوشتی نشان داد که مقاومت به انروفلوکساسین در جدایه های بدست آمده از گله هایی که در دوره قبلی پرورش خود به کلی باسیلوز مبتلا شده بودند، به صورت معنی داری بالاتر بود (p<0.05). مصرف آنتی بیوتیک و پروبیوتیک در دان، نوع جیره غذایی مورد استفاده و نوع منبع آب مصرفی و نیز مصرف یا عدم مصرف کوئینولون ها در طی دوره پرورش، تاثیر معنی داری در میزان مقاومت به انروفلوکساسین نداشتند. مبتلا شدن گله به کلی باسیلوز و نیز ابتلای آن ها به عفونت های ویروسی به صورت معنی داری سبب افزایش مقاومت نسبت به انروفلوکساسین شده بود (p<0.05). همچنین میزان مقاومت به انروفلوکساسین در گله هایی که در طی دوره پرورش خود آنتی بیوتیک مصرف کرده بودند بصورت معنی داری بالاتر از گله های عاری از آنتی بیوتیک بود (p<0.001).