نام پژوهشگر: حسین ریاحی چلیچه
حسین ریاحی چلیچه ایرج کریمی
equisetum arvense l متعلق به خانواده دم اسبیان (equisetaceae)، در ایران بطور عامیانه با عنوان دم اسب شناخته می شود. دم اسب یک گیاه دارویی است که در طب سنتی برای مدیریت زخم های معدی پیشنهاد شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ضد زخمی عصاره آبی الکلی گیاه دم اسب در مدل های القای زخم معده با استفاده از ایندومتاسین و محلول اسید-الکل (hcl/etoh) در موش بود. 60 سر موش صحرایی ویستار جنس نر با وزن 250-200 گرم به صورت تصادفی به 3 گروه مساوی و سپس هر کدام به 4 زیر گروه مساوی تقسیم شدند. به زیر گروه های تیمار1، 2، 3 و گروه شاهد (4) قبل از القاء زخم معده توسط تزریق داخل صفاقی 30 میلیگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن داروی ایندومتاسین، بترتیب عصاره گیاه دم اسب با غلظت 50 و 250 میلیگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن، پنتوپرازول با دوز 20 میلیگرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن و آب خورانده شد. پس از 5 ساعت موش ها معدوم شدند و از نظر وجود زخم معده مورد بررسی قرار گرفتند. به گروه 2 این مواد با دوزهای مشابه تجویز شد و سپس 1/0 میلی لیتر از محلول اسید-الکل به صورت خوراکی به منظور ایجاد زخم معده تجویز شد. پس از 1 ساعت موش ها معدوم شدند و از نظر وجود زخم معده مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین جهت بررسی اثر این مواد بر اسیدیته معده، این مواد با دوز های مشابه به موش های گروه 3 که 48 ساعت گرسنه نگه داشته شده بودند، تجویز شد. یک ساعت بعد، پیلور بسته شد. حیوانات 5 ساعت بعد کشته شدند و معده آن ها خارج شد و محتویات آن مورد تیتراسیون برای سنجش اسیدیته قرار گرفتند. نتایج حاصل توسط آزمون های آنالیز واریانس یکطرفه و توکی با سطح معنی دار کمتر از 05/0 (p<0.05) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از عصاره آبی الکلی گیاه دم اسب با غلظت mg/kg 250 بطور معنی داری سبب کاهش زخم های معده ناشی از محلول اسید-الکل در گروه های تجربی نسبت به گروه شاهد و پنتوپرازول شد و با غلظت mg/kg 50 بطور معنی داری سبب کاهش زخم های معده ناشی از محلول اسید-الکل نسبت به گروه شاهد شد. عصاره آبی الکلی گیاه دم اسب با غلظت mg/kg 250 بطور معنی داری سبب کاهش زخم های معده ناشی از ایندومتاسین نسبت به گروه شاهد شد. اثر ضد زخمی پنتوپرازول در مقابل ایندومتاسین، بیشتر از عصاره آبی الکلی گیاه دم اسب بود. عصاره آبی الکلی گیاه دم اسب با غلظت mg/kg 250 بطور معنی داری سبب کاهش اسیدیته معده در مقایسه با گروه شاهد شد. می توان نتیجه گرفت که عصاره آبی الکلی گیاه دم اسب می تواند به صورت معنی دار از زخم معده پیشگیری کرده و اسیدیته محتویات معده را در موش صحرایی کاهش دهد.