چکیده مقدمه: در اثر صدمات وارد شده به فیبر عصبی، سلول به سمت آپپتوز می رود و سپس دژنراسیون آکسونی و نوروپاتی اتفاق می افتد که بر اثر آزاد شدن فاکتورهای مترشحه از محل آسیب دیده به سمت جسم سلولی نورون ها اتفاق می افتد. گیاه achillea millefolium که از دسته گیاهان گلدار و رده دو لپه ای می باشد. از آنجایی که برخی تحقیقات نشان دهنده اثرات آنتی اکسیدانی این گیاه می باشد. بنا بر این احتمال دارد از شدت آسیب های وارده به سیستم عصبی بکاهد. روش کار: در ابتدا از گیاه achillea millefolium عصاره آبی گرفته شد. تعداد 30 سر رت نر نژاد ویستا 3 ماهه با وزن 300-350 گرم در شرایط استاندارد نگهداری شدند و سپس رتها به صورت تصادفی به پنج گروه شش تایی شامل گروه شاهد،کمپرسیون و تیمار با دوزهای 25، 50 و75 mg/kg تقسیم بندی کردیم. بعد از بیهوش کردن رتها، عضله ران در محل عصب سیاتیک باز شده و عصب با استفاده از قیچی قفل دار به مدت 60 ثانیه در معرض کمپرسیون شدید قرار گرفت. سپس شروع به تزریق عصاره آبی گیاه مورد مطاله با دوز mg/kg25، 50mg/kg، mg/kg 75 وزن بدن حیوان به صورت درون صفاقی طبق گروهای آزمایش گردید و به گروه شاهد و کمپرسیون فقط سرم فیزیولوژی تزریق گردید. پس از 28 روز، موش ها تحت روش پرفیوژن قرار گرفته و از نخاع قسمت کمری نمونه برداری صورت گرفت. بعد از مراحل پاساژ بافتی و تهیه برشها و رنگ آمیزی آنها توسط رنگ آبی تولوئیدین و اریتروزین انجام شد. سپس عکس برداری و دانسیته نورونی و موتونورونهای آلفای شاخ قدامی نخاع در تمام گروه ها با روش استریولوژی شمارش شد و اطلاعات بدست آمده برای گروهای مختلف به وسیله تست های آماری t-test و one wey annova با هم مقایسه گردید. نتایج: نتایج نشان داد که دانسیته نورونی در گروه کمپرسیون نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری نشان داد .(p<0/001) و همچنین گروهای دریافت کننده دوزهای مختلف عصاره آبی گیاه در مقایسه با کمپرسیون افزایش معنی داری داشته است (p< 0/01) نتیجه گیری: عصاره گیاه بومادران گونه achillea millefolium احتمالا به دلیل عوامل آنتی اکسیدانی داری اثرات ترمیمی بر روی موتونورونهای آلفای شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در موش صحرایی نر میباشد دوز mg/kg75 بیشترین اثر محافظت نورونی را در برابر کمپرسیون داشت. کلمات کلیدی: - اکیلیا میلیفولیوم - محافظت نورونی –ترمیم عصب- آسیب عصبی – عصب سیاتیک