نگاه حقوقی و فقهی به قیام امام حسین علیه السلام کمک می کند تا بتوان این حرکت را بر اساس قواعد و موازین حقوق اساسی تحلیل کرد. تحلیل و ارزیابی مشروعیت دولت از دریچه واقعه عاشورا و استوار نمودن آن بر موازین حقوقی و فقهی، زمینه را برای ارائه الگویی مستند و مستدل بمنظور سیراب نمودن بشریت تمام تاریخ فراهم می آورد. سوال اساسی مطروحه که در این رساله بدان پرداخته ایم این است که قیام امام حسین علیه السلام بر چه مبنای فقهی و حقوقی استوار بوده است و خواستگاه آن از منظر دین و امام حسین علیه السلام چیست؟ اینکه در فقه و حقوق از چه زاویه ای به حرکت امام علیه السلام نگریسته شده و نیز مبتنی بر چه قالب، معیار و ملاک هایی می توان به ارزیابی این حرکت پرداخت و فقها و حقوقدانان در تحلیل خود، کدام چارچوب را پذیرفته و بر اساس آن به ارزیابی نشسته اند، راهگشای پاسخ به سوال فوق خواهد بود. تبیین دیدگاه های فقهای متقدم و متاخر و نیز تحلیلی حقوقی از قیام عاشورا، ارزیابی روشنی را برای خوانندگان ارائه می دهد. در واقع قیام امام حسین علیه السلام بر مبانی روشن و استواری قرار گرفته که این مبانی را می توان در بیانات و سیره حضرت جستجو نمود و همین مبانی، باعث مشروعیت بخشی به قیام حضرت گردیده است. لذا با عنایت به آن است که هر انسان مسئول، آگاه، دیندار و آزاده «الگوپذیری» از آن را سرلوحه عمل خویش قرار می دهد.