میوه هلو در برابر عوامل مختلف بیماریزا به شدت فسادپذیر بوده و همه ساله مقدار زیادی از این محصول به علت بیماریها و ضایعات انباری از دست می روند. کاهش این ضایعات و تولید محصولات غذایی سالم و عاری از بقایای مواد شیمیایی از مسائل مهمی است که در تمام کشورهای دنیا مورد توجه قرار گرفته است، بطوری که استفاده از مواد شیمیایی (قارچ کش) پس از برداشت، در بسیاری از کشورها محدود شده و امروزه مصرف کنندگان، محصولات ارگانیک و عاری از بقایای مواد شیمیایی غیر طبیعی را ترجیح می دهند. اخیرا استفاده از ترکیبات طبیعی دارای خواص ضد قارچی و ضد میکروبی جهت افزایش عمر انبارمانی میوه های مختلف افزایش قابل توجهی یافته است. از آنجا که میوه هلو در ایران به میزان زیادی تولید شده و عمر انبارمانی آن نیز کم (حدود 2 هفته) است، استفاده روش های مناسب جهت نگهداری این محصول بدون استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی اهمیت زیادی دارد. با توجه به این که بیماری پوسیدگی ریزوپوسی ناشی از rhizopus stolonifer یکی از عوامل اصلی تلفات این میوه در مراحل مختلف پس از برداشت است، در این تحقیق سعی می شود تا با استفاده از اسانسهای گیاهی که دارای خاصیت ضدقارچی هستند، عمر انباری هلو افزایش یابد. این پژوهش به فعالیت ضد قارچی سه اسانس آویشن شیرازی، مرزه و مریم گلی روی رشد قارچ rhizopus stolonifer در شرایط درون شیشه ای (in vitro) و هم شرایط روی میوه (in vivo) پرداخته است. آزمایش ها در شرایط درون شیشه ای جهت جلوگیری از رشد این قارچ با روشهای اثر تماس مستقیم و بخار اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. اسانس آویشن شیرازی با اضافه شدن به محیط کشت در غلظت های 240 و 360 میکرولیتر در لیتر بیشترین بازدارندگی از رشد قارچ عامل پوسیدگی ریزوپوسی را به ترتیب 85/91 و 17/96 نشان داد. اسانس مرزه رشد قارچ عامل پوسیدگی ریزوپوسی را در غلظت 240 میکرولیتر در لیتر با %19/86 بیشتر از غلظت 360 میکرولیتر در لیتر با% 56/76 متوقف کرد. اما اسانس مریم گلی تاثیر چندانی در کاهش رشد این قارچ نداشت. در حالت بخار، اسانس های آویشن شیرازی و مرزه و مریم گلی در سطوح 24 و 48 میکرولیتر در پلیت توانستند رشد قارچ ریزوپوس استولونیفر را به طور کامل (%100) متوقف نمایند. همچنین در غلظتهای 6 و 12 میکرولیتر در پلیت نیز تا حد بالایی رشد این قارچ را کنترل نمودند (به ترتیب غلظتهای 6 و 12 میکرولیتر در پلیت: مریم گلی: 72/85 و 1/81، مرزه: 65/80 و 42/86، آویشن شیرازی: 82/78 و 57/92). آزمایش ها در شرایط طبیعی، نشان دادند که اسانسهای آویشن شیرازی و مرزه در روش غوطه وری، در غلظت 360 میکرولیتر در لیتر بصورت معنی داری پوسیدگی میوه هلو را کاهش داد. همچنین کاربرد این اسانسها بصورت فومیگاسیون داخل محفظه پلی اتیلنی که در سطوح 100، 200، 400، 600 ، 800 و 1600 میکرولیتر در لیتر اثر بسیار معنی دار را در سطح احتمال 1 درصد در کاهش بیماری عامل پوسیدگی ریزوپوسی پس از نگهداری در دمای محیط (c? 25) همچنین پس از انبارداری در سردخانه (c? 1) و سپس نگهداری در دمای محیط بمدت 5 روز، داشتند. در عوض، این تیمارها سبب تغییر در طعم میوه شدند. بررسی درون شیشه ای آلیل ایزوتیوسیانات (aitc) بر جوانه کنیدی و رشد میسیلیومی قارچ ریزوپوس استولونیفر نشان داد که غلظت 64/0 میکرولیتر در پلیت موجب کنترل 04/89% در رشد میسیلیومی این قارچ شد، همچنین غلظت 24/0 میکرولیتر آلیل ایزوتیوسیانات موجب کنترل کامل (100%) جوانه زنی اسپورهای قارچ ریزوپوس استولونیفر گردید.

آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1393 اجرا گردید تا برخی تغییرات فیزیولوژیکی و اسانس ژنوتیپ های شوید (محلی و ماموت) تحت تیمارهای مختلف آبیاری (آبیاری پس از 70، 100، 130 و 160 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a) مورد ارزیابی قرار گیرد. تیمارهای آبیاری و ژنوتیپ ها به ترتیب به کرت های اصلی و فرعی اختصاص داده شدند. نتایج نشان داد که با کاهش قابلیت دسترسی به آب، درصد پوشش سبز، محتوای آب برگ و محتوای کلروفیل کاهش، ولی دما و هدایت الکتریکی مواد نشتی از برگ ها افزایش یافتند.