رویکرد های معطوف به کاهش نرخ بیکاری، به طور کلی توسعه کسب و کار خارج از مزرعه و متنوع سازی درآمد روستاییان در سالهای اخیر مورد توجه اکثر صاحب نظران و دست اندرکاران برنامه ریزی توسعه اکثر کشورها به ویژه در کشور ما بوده است. متعاقب آن مطالعات عدیده ای نشان داده است بخش کشاورزی در کشور ما بیش از این ظرفیت جذب نیروهای جوان جویای کار در مناطق روستایی را ندارد. لذا جستجوی زمینه های جدید کسب و کار و درآمدزایی جنب کشاورزی یا غیر کشاورزی در مناطق روستایی یک ضرورت اجتناب ناپذیر تلقی می شود. در این میان کارآفرینی به عنوان یک استراتژی مبنایی مورد توجه می باشد.گام اول برای توسعه هر فعالیت کارآفرین آگاهی از ظرفیت ها و پتانسیل های بالقوه محیطی، اجتماعی، و ... در جهت فعال سازی آنها می باشد. از این رو شناسایی ظرفیت های کارآفرینی محلی اهمیت مضاعف یافته است. این مقاله با رویکردی تبیینی - تحلیلی با هدف ارایه و تدوین یک چارچوب عملی ظرفیت شناسی توسعه فعالیت های کارآفرینی در روستاهای بخش سده شهرستان اقلید برآمده است. سوالاتی که از این تحقیق متصور می شود به این ترتیب است، 1- در بخش سده شهرستان اقلید ظرفیت های محیطی برای کارآفرینی غیرکشاورزی در اولویت می باشد. 2- به لحاظ مکانی، بین ظرفیت های توسعه کارآفرینی در روستاهای بخش سده تفاوت وجود دارد. جامعه آماری تحقیق 22 روستای بخش سده می باشد. جهت انجام این کار و رسیدن به نتیجه، از روش تعیین اولویت بندی فعالیت های اقتصادی ژرژشاپو و بوژوگارنیه و مدل ماتریس صنعت استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده این مطلب است که در منطقه مورد مطالعه فعالیت های کشاورزی جوابگوی نیاز اقتصادی و وضعیت اشتغال منطقه نیست. بنابراین لازم است به منظور افزایش درآمد، تنوع بخشیدن به درآمدها و ایجاد اشتغال، از ظرفیت های محیطی، جهت کارآفرینی غیر کشاورزی، مانند ظرفیت های صنعتی و خدماتی به منظورایجاد تعادل در منطقه توجه اساسی شود. انتظار می رود نتایج این تحقیق کارآفرینان را در جهت دهی به ایجاد توسعه یک فعالیت کارآفرینی در مناطق روستایی یاری دهد.

پایداری، مجموعه¬ای از ابعاد اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- فضایی است که در تعامل و تقابل آنها، پایداری یا عدم پایداری تحقق می¬یابد. در این رویکرد، تبیین وضع موجود جوامع روستایی، ساختار، مشکلات، روند توسعه و به ویژه سطح رفاه ساکنین نواحی روستایی از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. بدین ترتیب درک و شناسایی وضع موجود و شرایط حاکم بر نظام¬های محلی، منطقه¬ای و ملی و آگاهی از وضعیت پایداری جوامع روستایی اعتبار ویژه¬ای را در تصمیم¬گیری¬ها داراست. از این رو، این موضوع که چه عواملی در پایداری روستاها تأثیر¬گذار می¬باشند، همواره مطرح بوده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات هدفمندسازی یارانه ها بر پایداری روستاهای بخش مرکزی شهرستان زابل صورت گرفته است. روش به کار رفته در این تحقیق ترکیبی از روش¬های میدانی و توصیفی – تحلیلی می¬باشد. حجم نمونه، شامل 52 روستای بخش مرکزی شهرستان زابل می¬باشد. با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در این روستاها و استفاده از فرمول کوکران، تعداد 254 نفر از سرپرستان خانوار در روستاهای مورد مطالعه برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردید. سهم هر روستا برای تکمیل پرسشنامه، براساس فراوانی افرادی که در آن مستقیماً یارانه به حسابشان واریز می¬شود، در نظر گرفته شده است. در این پرسشنامه ها، 25 شاخص مربوط به چهار بعد توسعه پایدار روستایی مورد توجه بوده است. در این پژوهش، با استفاده از روش ahp در نرم افزارهای expert choice و arcgis و استفاده از تحلیل های آماری در spss، اثرات هدفمندسازی یارانه ها بر پایداری روستاها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی مؤید آن است که با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه¬ها، میزان پایداری 41 روستا (معادل 79 درصد از روستاهای مورد مطالعه) تضعیف شده است. همچنین یافته¬های تحقیق نشان می¬دهد که مشارکت¬های مردمی در سطح روستاهای مورد مطالعه با اجرای این طرح کاهش یافته است.

به¬زعم صاحب نظران، توسعه¬ی مطلوب، توسعه¬ایی است که رضایتمندی جامعه را در پی داشته باشد. در تعریف رضایتمندی آمده است: رضایتمندی داشتن احساس خوشایند از حسن انجام امور، پس از ارزیابی نتایج فعالیت¬ها و کارهای انجام شده و نیز سهیم بودن در برنامه¬هاست. به اعتقاد اندیشمندان و صاحب نظران توسعه و بویژه علوم سیاسی و اداری، اگر دولت¬ها و حکومت¬ها نتوانند نیازها و خواسته¬های مادی و معنوی و علی الخصوص رضایت شهروندان را برآورده سازند، بحران¬های مختلفی از قبیل بحران اعتماد عمومی، مشروعیت، مشارکت عمومی و هم¬گرایی در جامعه ایجاد می¬شود، که قهراً ضمن تقلیل کارایی و اثر بخشی نظام سیاسی اداری، موجب بروز گسست در فرایند توسعه خواهد شد. بر این اساس آگاهی از برداشت و نگرش¬های مشتریان در مورد عملکرد هر سازمان تا حد زیادی به تصمیم گیری بهتر در سازمان مورد نظر کمک می¬کند. بر این اساس، در پژوهش حاضر، با رویکردی تبینی- تحلیلی به ارزیابی میزان رضایتمندی از عملکرد دهیاری¬ها در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – فیزیکی پرداخته و به قابلیت و ظرفیت مدیریتی، این نهاد مردمی در روستا، از نظر سه گروه مسئولین، اعضای شورای اسلامی و مردم می-پردازد، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده¬ها و اطلاعات با توجه به آزمون اسپیرمن و پیرسون نشان می-دهد: که میزان رضایتمندی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است، هم¬چنین در بعد اجتماعی ضریب بدست آمده بین (0/253 و 0/668)، در بعد کالبدی فیزیکی بین (0/304 تا 0/633) و اقتصادی بین (0/287 تا 0/633) که نشان دهنده رابطه معنادار بین این سه گروه است.