پژوهش حاضر می کوشد تا باورها و سنّت های پیوسته به مفهوم شهریار و شهریاری را در عصر ساسانی بررسی کند. منابع مورد استفاده در این پژوهش، عمدتاً از روایات ملّی ایران، از قبیل شاهنامه ی فردوسی، نامه ی تنسر و کارنامه ی اردشیر بابکان هستند. این پژوهش در یک مقدّمه و سه فصل تنظیم شده است: فصل نخست درباره ی شهر و شهریار آرمانی و بایستگی ها و ویژگی های چنین شهریاری سخن می گوید. در این فصل، همچنین از بنیادی-ترین مفهومی که همیشه همراه با شهریاری ایرانی است، سخن می رود؛ یعنی فرّه کیانی. در دو فصل دیگر، ساختار و مناسبات قدرت در عصر ساسانی بررسی شده و نقش و سهم روحانیان و اشراف در بازی قدرت تشریح می-شود. این مطالعه نشان می دهد که ایرانیان باستان- به ویژه در دوره ی ساسانی- برای سامان دادن به پدیده ی پیچیده-ی شهریاری، و قاعده مند ساختنِ مسأله ی جانشینی شهریار، نظامی از باورها و سنّت ها را شکل داده و تثبیت کرده بودند که پایه و اساس آن، مفهوم کلیدی فرّه کیانی بود. کارآمدی این نظام به اندازه ای بود که حتّی پس از سقوط ساسانیان هم ادامه یافت و مورد استفاد? خلفا و سلاطین مسلمان قرار گرفت. نکته ی مهم دیگری که از این مطالعه بر می آید، اینست که شهریار ایرانی، قدرت مطلق نیست، بلکه قدرت و خودکامگی او را دیگر اعضاء ساختار قدرت- یعنی روحانیان و اشراف- محدود و تعدیل می سازند. علاوه بر این، آنچه که می توان آن را افکار عمومی نامید نیز در تعدیل خودکامگیِ شهریار تأثیر بسیاری داشت.

حوضه ی رود کُر یکی از نخستین استقرار های روستانشینی در فارس مرکزی می باشد که اوج شکوفایی آن در«تل باکون» در نزدیکی تخت جمشید است که، امروزه در دنیای باستان شناسی شناخته شده است. در دوره عیلامی شهر شاهی انشان در کنار این رود کلید شرق فلات ایران شناخته می شده که واسط دشت بین النهرین و سرزمین های شرقی بوده است. در دوره تاریخی دو شاهنشاهی بزرگ هخامنشی و ساسانی از کناره این رود و دشت مرودشت سر برآوردند. اهمیت این تمدّن ها نشان می دهد که فرهنگ و رسوم های متفاوتی در حوضه ی این رود شکل گرفته که یکی از ویژگی های بارز آن چگونگی نحوه تدفین ها می باشد.در دوره پیش از تاریخ عموماً تدفین ها در کف خانه ها و یا نزدیک محل استقرار به همراه جسد کامل در خاک دفن می گردید. با بوجود آمدن شاهنشاهی هخامنشی ابتدا آرامگاه هایی در سطح دشت و سپس شکل گیری گوردخمه ها در دل صخره ها نمودار شد که نمونه بارز آن مقابر شاهی نقش رستم است. گورهای حفره-سنگی و صخره ای که بیشتر آن ها در کوهستان بالای تخت جمشید شکل گرفته نیز از جمله تدفین های این دوره است که به مردمان عادی تعلّق داشته است. در دوره فرا هخامنشی و اشکانی تدفین های حوضه-ی رود کُر معطوف به گورهای تابوتی شکل، خمره ای و گوردخمه هایی می شود که به تقلید از آرامگاه های شاهی نقش رستم و تخت جمشید بنا شده است. به احتمال زیاد این گوردخمه ها متعلّق به شاهان محلی و یا روحانیان بلند پایه بوده است. با گسترش دین زرتشتی در دوره ساسانی و مقدّس شدن برخی عناصر همچون خاک، پیروان این دین سعی بر آن داشتند تا جسد یا نَسو که آلوده می نمود را از این عناصر مقدّس به دور نگاه دارند، به همین خاطر تدفین هایی همچون استودان ها، گورهای هاونی، دخمک ها، گورهای حوض مانند و میل گورها شکل گرفت که استخوان متلاشی شده شخص درگذشته را در آن می نهادند. در این پژوهش سعی بر این شده تا بدانیم اشکال مختلف تدفین در حوضه ی رود کر از چه مولفه هایی تأثیر پذیرفته و مطالعه اشکال مختلف تدفین چه نقشی در بازسازی عقاید و سنت های مردمان این ناحیه داشته و تدفین های شکل گرفته بیانگر چه مفاهیم و موضوعاتی در رابطه با دنیای پس از مرگ می باشد.

یکی از پایه های قدرت در عصر ساسانی مالکیت زمین بود که اثرات سیاسی و اقتصادی آن از مهم ترین مشخصه های این دوران است. از ابتدای حکومت ساسانی تا ظهور جنبش مزدک، قدرت اصلی حکومت در دست زمین¬داران بزرگ بود. لذا اینان همچنان که در تعریف طبقات جایگاه مشخصی را اشغال می¬کردند، ثروت و دارایی¬شان نیز اشکال متفاوتی از مالکیت زمین را ایجاد می کرد. علاوه بر آن نظام بزرگ مالکی تأثیرات اساسی بر تحولات اجتماعی و اقتصادی آن دوره گذاشت چنانکه باعث اصلاحاتی از طرف پادشاه بزرگی چون خسرو انوشیروان شد. با این حال نظام زمینداری ساسانی از چنان پیشرفتی برخوردار بود که سرمشقی برای مسلمانان قرون نخستین اسلامی شد. به منظور بررسی این تحولات، پژوهش حاضر با تکیه بر روش کتابخانه ای به تحلیل داده های تاریخی پرداخته و نظام زمینداری در دوره ی ساسانی را بر اساس اهداف ذیل مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهد. - اشکال عمدهd مالکیت ارضی و روش اداره¬ی آن¬ در عصر ساسانی - تغییر و تحولات نظام زمینداری ساسانی و تأثیر آن بر ساختار سیاسی و اجتماعی آن دوره - تأثیر نظام زمینداری ساسانی بر شکل گیری نظام زمینداری قرون نخستین اسلامی بر اساس اهداف مذکور نتایج به دست آمده به ترتیب و قرار ذیل است: - با توجه به شواهد مکتوب به ویژه قوانین حقوقی عصر ساسانی مالکیت ارضی در این دوره از اشکال متفاوتی برخوردار است که هرکدام از آنها نیز دارای حقوق و قوانین خاص خود بودند. - نظام زمینداری ساسانی در طول تاریخ خود تحولاتی رو پشت سر نهاد که این تحولات تأثیرات قابل توجهی بر نظام اقتصادی، اجتماعی و طبقاتی آن دوره گذاشت که نمود آن را در نهضت مزدک و اصلاحات انوشیروان مشاهده می¬کنیم. - مسلمانان پس از ورود به قلمرو ایران خود را با نظام پیچیده و گسترده ی مالکیت ارضی و مالیاتی عصر ساسانی روبرو یافتند، بنابراین برای اداره¬ی فتوحات خویش ناگزیر به الگوپذیری از نظام زمینداری ساسانی شدند.

سهروردی بنیانگذار حکمت اشراق و احیاگر حکمت خسروانی است. وی در داستان های فارسی خود از نمادهای ایران باستان برای بیان نظرات اشراقی خود سودجسته است