نام پژوهشگر: محمود سوف باف
محسن رهبر یعقوب فتحی پور
اثر تیمارهای گوناگون کودهای آلی، زیستی و شیمیایی روی ویژگی های زیستی شته جالیز (aphis gossypii glover) در شرایط آزمایشگاه با دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت 5±60 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل، control، dung، vermicompost، npk، npknb، npkpb و npknbpb بود. افزون بر این اثر این تیمارها روی سطح مواد غذایی گیاه خیار و مقاومت آنتی زنوزی آن نسبت به شته ی جالیز بررسی شد. داده های دموگرافیک شته جالیز با استفاده از روش های جدول زندگی ویژه سنی و سنی-مرحله ی رشدی آنالیز شد. نتایج به دست آمده از جدول زندگی سنی-مرحله ی رشدی نشان داد که نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) روی تیمارها از 4099/0 بر روز روی dung تا 4809/0 بر روز روی npkbp متغیر بوده است. نرخ خالص تولید مثل (r0) بین 65/71 نتاج/فرد در vermicompost تا 25/79 نتاج/فرد در npkbp متغیر بود. مدّت زمان طول یک نسل (t) روی تیمارهایی گفته شده در بالا به ترتیب برابر 23/10، 61/10، 31/10، 94/9، 55/10، 09/9 و 75/9 روز به دست آمد. بیشترین و کمترین اندازه بدن به ترتیب در تیمار vermicompost و control اندازه گیری گردید که طول بدن در این تیمارها به ترتیب برابر 284/1 و 001/1 میلی متر و عرض کپسول سر نیز برابر با 306/0 و 276/0 میلی متر بود. اثر تیمارهای کودی بر سطح عناصر غذایی گیاه خیار نشان داد که npknb دارای بیشترین درصد نیتروژن و dung دارای بیشترین درصد فسفر و پتاسیم بوده است. همچنین بیشترین میزان کلروفیل در تیمار npknbpb اندازه گیری شد. افزون بر این بیشترین و کمترین ترجیح تغذیه ای شته جالیز به ترتیب روی گیاهان خیار تغذیه شده با تیمارهای dung و npknbpb به دست آمد. نتایج به دست آمده و پیچیدگی های روابط غذایی بین خاک، گیاه و شته جالیز نشان دهنده ی نیاز به انجام پژوهش های بیشتر به منظور رسیدن به مرحله ی استفاده کاربردی از تغذیه گیاه به عنوان بخش مهمی از برنامه های مدیریت تلفیقی آفات می باشد.