نام پژوهشگر: سید احسان سید ابریشمی
سیده معصومه روشنایی امیررضا ممدوحی
امروزه، رشد و تحولات اقتصادی سبب افزایش شهرنشینی و وابستگی بیشتر به وسایل نقلیه شخصی شده است. این افزایش جمعیت و مالکیت وسایل نقلیه و محدودیتهای فضا و منابع سبب بروز مشکلات حملونقلی شده است. در نتیجه توسعه سیاستهایی در جهت کاهش نیاز به جابجایی افراد مطرح میشود. برنامهریزی زنجیره سفر به گونهای که افراد (به خصوص در کلانشهرها) سفرهای خود را به دنبال هم و بدون نیاز به بازگشت به منزل انجام دهند، تلاشی برای صرفهجویی در وقت و هزینه است که با توجه به خلأ پژوهشی موجود در این زمینه، در پژوهش جاری تلاش میشود تا الگوی سفر شهری مدلسازی شود. این روش، پیش بینی تقاضای سفر را در مقایسه با مدل های سفر یا زنجیره سفر- مبنا در کاربرد روزانه بهبود می بخشد و قادر به بررسی اثرات تغییر سیاستهای راهبردی بر روی سفر افراد است. مدلسازی انتخاب الگوی سفر هدف اصلی پژوهش جاری است که جهت پیادهسازی تجربی و کمی مدل مربوطه از دادههای حاصل از پرسشگری نمونهای از ساکنین شهر قزوین (شامل مشخصات فردی و خانوادگی)، ویژگیهای شبکهی حملو نقل و ویژگیهای محلهای مستعد برای انجام فعالیت استفاده شده و عوامل موثر بر انتخاب انواع مختلف الگوی سفر در زنجیره سه سفره مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج انتخاب الگوی سفر افراد به تفکیک هدف سفر و با استفاده از مدل لوجیت چندگانه نشان میدهد که سن مسافر، جنسیت، در اختیارداشتن خودرو، تراکم نرخ تجاری محل زندگی فرد، شغل و بعد خانوار از عوامل موثر بر انتخاب انواع مختلف الگوی زنجیره سفر است. چنین مدل و تحلیلهایی میتواند مدیران و سیاستگذاران حملونقل شهری را در تصمیم سیاستهای مدیریتی مختلف جهت بهبود وضعیت ترافیکی با فراهمسازی اطلاعات مفید و لازم یاری نماید.
اکرم مظاهری محمود صفارزاده
با توجه به تغییرات اخیر در زمینه قیمت گذاری و نرخ ارز خارجی فضای رقابتی بین شرکت های هوایی ایرانی و خارجی افزایش یافته است. بعلاوه، ورود شرکت های هواپیمایی جدید از جمله شرکت های هواپیمایی کم هزینه نیز می تواند شرایط رقابتی را پیچیده تر از قبل نماید. لذا، بررسی رفتار انتخاب مسافران و پیش بینی تقاضای بازار سفرهای هوایی می تواند سبب بهبود فرآیند برنامه ریزی شرکت های هوایی گردد. بدین منظور، با استفاده از آمارگیری رجحان بیان شده رقابت شرکت های هوایی کم هزینه در مقابل خدمات کامل در دو صورت ایرانی و خارجی بر اساس سناریوهای طراحی شده مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. به منظور طراحی یک مکانیزم اساسی انتقال اطلاعات درباره ی گزینه های انتخاب، ویژگی های آن ها و سطوح هر ویژگی به مسافران از تکنیک طراحی کسری سازی عاملی استفاده شده است. سپس، بصورت مجزا با مسافران خروجی که به مقاصد پنج کشور جنوب شرق آسیا سفر می کردند، در فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) مصاحبه شده و 480 پرسش نامه جمع آوری گردیده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از مدل لوجیت چندگانه مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که قیمت بلیت و متغیر امکان پرواز در روز و ساعت دلخواه مسافر برای شرکت های هوایی کم هزینه و خدمات کامل متفاوت بوده است. اثر این متغیرها در گروه های مسافران با هدف سفر کاری/غیرکاری و مسافرانی که خود قیمت بلیت را پرداخت کرده اند/ سایرین از نظر آماری متفاوت است. همچنین، بر اساس نتایج آماری مدل در انتخاب انواع شرکت هوایی جنسیت، وضعیت تأهل، تجربه سفر بین المللی و عضویت در گروه مسافران پرسفر موثر بوده است. بعلاوه، میزان تمایل به پرداخت مسافران در گروه های مختلف مسافران و برای انواع شرکت های هوایی متفاوت بوده است.