هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات اشعه uv-b بر روی ناهنجاری های ریخت شناسی و ساختار چشم در لارو تازه تفریخ شده ماهی قزل آلای رنگین کمان بود. لارو 1 روزه ماهی قزل آلای رنگین در سه تیمار شامل کنترل (بدون uv-b) و تیمارهای 94/83 uw/cm2 و 68/75 uw/cm2 از uv-b بمدت 9 روز مورد آزمایش قرار گرفت. هر تیمار دارای سه تکرار و شامل 1000 لارو بود. تیمارها با نایلون سیاه پوشانده شدند تا از نور خورشید به دور باشند. قرار گرفتن لاروها در معرض اشعه uv-b باعث ایجاد ناهنجاری های ریخت شناسی مختلفی در لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان شد که با استریومیکروسکوپ عکسبرداری شدند. نتایج بررسی ریخت شناسی لاروها نشان داد که این اشعه باعث انحنای بدن، تغییرشکل کیسه زرده ، سوختگی و عدم رشد باله ها، کوتولگی و آسیب های شدید به چشم و سر می شود که اکثر آسیب های ریخت شناسی ذکر شده از روز اول به میزان کم و با ادامه روند آزمایش، این ناهنجاری ها بیشتر دیده شدند که در روز نهم بر شدت آن افزوده شد. این ناهنجاری ها بطور معنی داری در هر سه تیمار با هم اختلاف داشتند که تیمار با دز uw/cm294/83 بیشترین مقدار را دارا بود. نتایج مطالعات بافت شناسی بر روی شبکیه چشم لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان نشان داد که لایه های مختلف شبکیه تحت تأثیر اشعه uv-b دچار آسیب می شود که این آسیب ها در لایه ی اپیتلیوم رنگدانه ای شامل بیرنگ شدن و از بین رفتن این لایه در قسمت های مختلف بود. سلول های گیرنده نوری دچار نکروز، تخریب و کاهش طول شدند و همچنین با ادامه طول دوره آزمایش این آسیب ها بیشتر شد. در سلول های بخش هسته ای شبکیه و غده ای عصبی نیز از بین رفتگی، نکروز سلولی و کاهش تعداد سلول ها مشاهده شد. بررسی های آماری نتایج حاصل از بافت شناسی نشان داد که میزان آسیب های شبکیه در تیمار با دز بالاتر (uw/cm294/83 ) بطور معنی داری نسبت به گروه کنترل و تیمار با دز پایینتر (uw/cm268/75) بیشتر می باشد. علاوه بر این مطالعات میکروسکوپ الکترونی نگاره از چشم لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان نشان داد که اشعه uv-b باعث آسیب به سطح چشم در لایه موکوسی و کاهش تعداد و طول ریزبرجستگی ها در اپیدرم پوشاننده ی سطح چشم می شود. آسیب های مشاهده شده نشان می دهد که اشعه uv-b می تواند اثرات مخرب ماکروسکوپی و میکروسکوپی زیادی در لارو ماهی قزل آلای رنگین کمان بگذارد.

بیماری نکروز عصبی ویروسی (vnn)یک بیماری مهلک به ویژه درماهیان با ارزش اقتصادی است. این بیماری بیش از پنجاه گونه از ماهیان را تحت تأثیر قرار می دهد و حدود هفتاد گونه نیز به صورت حامل، فاقد علایم بالینی ولی دارای ویروس عامل این بیماری هستند. ماهیان مبتلا علایم بالینی از قبیل شنای مارپیچی، شنای نیزه ای، کم اشتهایی، تغییر در رنگدانه ها، تورم کیسه شنا، برگشتن بر روی پشت و شنای خوابیده بر پشت و خونریزی های زیرجلدی را نشان می دهند. در مطالعات میکروسکوپیک علایم اصلی یعنی واکوئولاسیون مغز، شبکیه چشم و نخاع مشاهده می گردد. در واقع سیستم عصبی مرکزی هدف اصلی این ویروس است. عامل ایجاد کننده این بیماری ویروسی از نوع بتانوداویروس و از خانواده نوداویریده می¬باشد. این بیماری قبلا از سراسر جهان به استثنای قاره آفریقا گزارش شده بود لیکن اخیراً از سواحل سنگال و لیبی گزارش های منتشر نشده ای وجود دارد و مقاله ای نیز از وقوع بیماری در تونس والجزایر دریافت شده است.با توجه به جداسازی ، شناسائی و تایید بیماری نکروز عصبی ویروسی در کفال ماهیان دریای خزر، شناسائی و جداسازی ویروس این بیماری در سواحل ایرانی دریای عمان و خلیح فارس برای دومین بار درکشور و در جهان صورت پذیرفت. در مطالعه حاضر برای بررسی ماهیان کفال دریای عمان و خلیج فارس از روش آسیب شناسی استفاده شد. در بررسی های صورت گرفته در این مطالعه مشخص شد که ردپای این بیماری در ماهیان مورد بررسی مشاهده می شود لیکن جهت تائید تشخیص نیاز به مطالعات تکمیلی و بررسی های بیشتر در آینده وجود دارد . نتایج این تحقیق و تحقیقات تکمیلی در آینده در کنترل ، پیشگیری و برنامه های اپیدمیولوژیک این بیماری در آینده شیلاتی کشور و منطقه می تواند بسیار حائز اهمیت باشد .