به منظور ارزیابی صفات کمٌی و کیفی اسفرزه(plantago ovata) متاثر از محلول پاشی کود کامل و اسیدهیومیک در کشت مخلوط با زیره سبز (cuminum cyminum) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. محلول پاشی کود به عنوان عامل اصلی (در دو نوع1-کامل 2-اسیدهیومیک) و کاشت در سه سطح تک کشتی زیره، تک کشتی اسفرزه با سه تراکم 333333، 166666، 111111بوته در هکتار و مخلوط اسفرزه و زیره به صورت یک خط در میان درتراکم های مختلف ذکر شده اسفرزه و زیره با تراکم ثابت 833333 بوته در هکتار بعنوان عامل فرعی به روش جایگزینی انجام شد.اثرات متقابل محلول پاشی و تراکم بر تعداد بذر در بوته و عملکرد دانه اسفرزه در سطح 5 درصد وبر وزن هزار دانه و عملکرد دانه زیره به ترتیب در سطح 1و5 درصد معنی دار بود ولی بر دیگر صفات معنی دار نبود. کاربرد کود باعث افزایش عملکرد برای هر دو گیاه درتک کشتی و مخلوط گردید. بین دو نوع محلول پاشی، حداکثر وزن هزار دانه، میزان تورم، عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته و تعداد سنبله در اسفرزه و تعداد چتر،تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در زیره همگی از کاربرد کود کامل و حداکثر ارتفاع بوته، تعداد برگ، مقدار موسیلاژ وعملکرد بیولوژیک اسفرزه و ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک در زیره از محلول پاشی با اسید هیومیک بدست آمد.کاهش شاخص های رشدی با کاهش تراکم در هر دو گیاه قابل مشاهده بود که دلیل آن احتمالا کاهش تعداد بوته در متر مربع بوده است.اما به طور کلی بر اساس نتایج حاصله مطلوبترین میزان کمیت وکیفیت در کشت مخلوط در اکثر صفات هر دو گیاه از تراکم16666بوته اسفرزه و833333بوته زیره در هکتارمشاهده شد.جهت مقایسه تک کشتی محصولات با مخلوط از شاخص نسبت برابری زمین استفاده شد.نتایج نشان داد که کشت مخلوط نسبت به تک کشتی اسفرزه و زیره سبز برتری داشت(ler>1).بالاترین مقدار برابری زمین در تیمار محلول پاشی با کود کامل و مخلوط زیره و اسفرزه با تراکم 16666 بوته در هکتار حاصل گردید