نام پژوهشگر: هیفا باروتکوب

نقش نبود مرجع ضمیر یا عدم مطابقت ضمیر با مرجع در آفرینش اسالیب و مفاهیم قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده ادبیات 1393
  هیفا باروتکوب   محمدعلی سلمانی مروست

چکیده از بین ضمایر سه گانه (متکلّم، مخاطب و غایب) ضمیر غایب نیاز به مرجع و مفسّری دارد که قبل از آن ذکر شود و با آن مطابقت کند، ولی گاهی اوقات مشاهده شده است که در زبان عربی و در قرآن کریم، مرجع ضمیر در کلام حضور ندارد و یا اینکه ضمیر با مرجع مذکور مطابقت ندارد. این کتاب آسمانی سرشار از صور بلاغی و بیانی گوناگون است که آن را از سایر متون متمایز ساخته است. یکی از این صور بلاغی استفاده مبتکرانه از ضمیر غائب و مرجع آن است که امکان دارد به یک آیه ظرفیت حمل بیش از یک معنا ببخشد تا در آسمان زیبایی اوج گیرد و این را در تصاویر بیانی زیبا، مثل ایجاز، التفات، استخدام و تشخیص، پیاده کرده است. بحث حاضر نقش عدم حضور مرجع و عدم مطابقت ضمیر با مرجع در آفرینش اسالیب بیانی و ایجاد معانی بدیع در قرآن کریم را بررسی می کند. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی، به تعریف ضمیر و مرجع آن پرداخته، سپس شواهد قرآنی را در سه فصل بررسی می کند: 1-ضمایری که مرجعی برایشان ذکر نشده است.2-ضمایری که با مرجع مطابقت ندارند.3-ضمایری که مرجع آنها به صورت ضمنی در کلام بیان شده است. سرانجام دلایل و اغراض بیانی نهفته در شواهد را بررسی کرده و با این کار اعجاز لفظی این کتاب مقدس را که هیچ کتاب دیگری توان رقابت با آن را در هیچ زمینه ای ندارد، آشکارتر ساخته است. کلمات کلیدی: قرآن کریم، ضمیر غائب، مرجع ضمیر، مطابقت ضمیر با مرجع