نام پژوهشگر: سونیا خسروی دهقی
سونیا خسروی دهقی محمدعلی حکیم زاده اردکانی
بررسی نحوه ی تغییرات فسفر قابل جذب خاک از نظر جذب سطحی این عنصر به وسیله ی اجزای کلوئیدی و کانی های خاک حائز اهمیت است و می تواند به طور موثری در امر توصیه کودی فسفر و آزمون فسفر خاک مفید باشد. ماهیت جذب فسفر بر سطوح کانی ها از طریق روش ها و معادلات مختلفی قابل بررسی است که تناسب استفاده از هر معادله بستگی به نوع خاک و هدف تحقیق دارد. اما اصول کلی تهیه هم-دماهای جذب مبتنی بر به تعادل رسیدن خاک با محلول های الکترولیت کلرید کلسیم، حاوی غلظت های متفاوت فسفر در دما و زمان ثابت است. به منظور بررسی این فرآیند در خاک های آهکی منطقه محمد آباد، از افق سطحی پنج نقطه مختلف این منطقه نمونه تهیه شد. پس از هواخشک شدن و گذراندن از الک دو میلی متری، نمونه های سه گرمی از این خاک ها به مدت 24 ساعت و در دمای 1±25 در تعادل با محلول کلرید کلسیم حاوی غلظت های صفر تا 33 میلی گرم در لیتر فسفر قرار گرفت. تفاوت غلظت فسفر در محلول های اولیه و نهایی به عنوان مقدار جذب سطحی شده در نظر گرفته شد، ارتباط آن با غلظت تعادلی فسفر به وسیله سه مدل لانگ مویر، فروندلیچ و ون های برازش داده شد. روند جذب فسفر با معادله لانگ-مویر مطابقت داشت (95/0= r2)، اما معادله فروندلیچ و ون های نتوانستند به خوبی روند جذب فسفر در خاک را نشان دهند. نیاز استاندارد فسفر برای خاک های مورد مطالعه، که به صورت مقدار فسفر جذب شده در غلظت تعادلی 3/0 میلی گرم در لیتر تعریف شد، در محدوده 25/3-42/1 میلی گرم در کیلوگرم به-دست آمد. همبستگی مثبت بین ضریب k لانگ مویر و میزان رس در تمام خاک ها وجود دارد که r2 آن 94/0 بود. نیاز استاندارد فسفر همبستگی معنی داری در سطح 5 درصد با میزان رس خاک داشت.