نام پژوهشگر: سعید دهقان بنادکی

پیش بینی تغییرپذیری پارامترهای اقلیمی با استفاده از تحلیل سری های زمانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1393
  سعید دهقان بنادکی   محمد زارع

توانایی پیش بینی یکی از مهم ترین مهارت های مورد نیاز برنامه ریزان و پژوهشگران علوم منابع طبیعی است. ابهام و پیچیدگی و چندلایه بودن رویدادها ، پیش بینی را به یکی از دشوارترین وظایف فراروی هر محقق تبدیل کرده است بنابراین با درک الگوی زمانی تغییر پذیری اقلیم، می توان با شناختی کامل تر از الگوهای اقلیمی در آینده، نسبت به پیش بینی و مدیریت اقدام نمود. این پژوهش با هدف بررسی قابلیت مدل های سری های زمانی در تعیین نسبی تغییر پذیری متغیرهای هواشناسی و پیش بینی روند متغیرهای بارش، تعداد روزهای یخبندان، میانگین دما، حداقل دما، حداکثر دما و شاخص خشکی یونیپ (یعنی نسبت بارش به تبخیر-تعرق پتانسیل) و انتخاب مدل مناسب برای این متغیرها است. داده های مورد نیاز که محدوده ایران مرکزی را شامل می شد از سازمان هواشناسی تهیه و آماده استفاده گردید. سپس با استفاده از نرم افزار آماری spss19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد برای متغیر بارش، مدلarima در بیشتر ایستگاه ها انتخاب شد و این حاکی از نبود روند و وجود نوسانات اطراف میانگین بارش است. متغیر تعداد روزهای یخبندان ماهانه نیز در ایستگاه های ایران مرکزی توسط مدل arima(0,0,1)(0,1,1) پیش بینی گردید که این متغیر به خصوص در ایستگاه های سینوپتیک یزد و زاهدان در حال کاهش است. برای درجه حرارت ماهانه در ایستگاه های ایران مرکزی که شامل میانگین دما، دمای حداقل و دمای حداکثر بود به ترتیب مدل های arima(0,1,3)(0,1,1) و arima(0,1,1)(0,1,1) و arima(1,1,1)(0,1,1) انتخاب شد که حاکی از معتبر بودن مدل arima برای پیش بینی درجه حرارت است. همچنین روندی افزایشی برای درجه حرارت در ایستگاه های ایران مرکزی دیده می شود. برای متغیر شاخص خشکی unep در ایستگاه های یزد و زاهدان به صورت نمونه، مدل به ترتیب به صورت arima(1,0,1) و arima(0,0,1)به دست آمد که نشان از کاهش شاخص خشکی unep و درنتیجه افزایش خشکی در سال های آینده است که این دو ایستگاه را در منطقه فراخشک قرار می دهد.