نام پژوهشگر: رقیه امینی افشار
رقیه امینی افشار مهران مسگری عباسی
بیماریهای کبدی یکی از مشکلات جدی و تهدید کننده سلامت جامعه بشری میباشند. امروزه مشخص شده است که استئاتوزیس و فیبروزیس زمینه ساز بروز سیروز کبدی کشنده در انسان است. بدون شک نمونه های واکنشگر اکسیژن نقش مهمی در تغییرات پاتولوژی کبد دارند. متوترکسات یک داروی آنتی متابولیک برای درمان انواع سرطان ها از جمله سرطان سینه، پوست و شش است. این دارو آنالوگ اسید فولیک است که موجب مهار سنتز پورین ها و پیریمیدین ها میشود و به همین علت موجب اثرات درمانی و سمیت آن میشود. عارضه اصلی متوترکسات آسیب بافت کبد میباشد به این ترتیب که باعث اختلال در فعالیت آنزیمهای کبدی، کاهش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی بافت کبد و تغییردر سلولهای هپاتوسیت به علت تولید گونههای فعال اکسیژن میشود بدلیل اثرات سمیتزایی متوترکسات هدف از این مطالعه بررسی اثرات آنتیاکسیدانی عصاره دانه و پوست انار روی استرس اکسیداتیو و تغییرات هیستوپاتولوژی در کبد رتهای تیمار شده با متوترکسات میباشد. 36 سر رت نر برای مطالعه انتخاب شدند رتها بطور تصادفی به شش گروه شش تایی تقسیم شدند و تحت تیمار قرار گرفتند. در آخرین روز،تحت بیهوشی تهیه نمونه های خونی و بافتی برای سنجش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت انجام گرفت. بافت کبد برای تثبیت به محلول فرمالین نمکی 10%منتقل شد. پس از تثبیت، برش گیری و رنگ آمیزی نمونه ها توسط میکروسکوب مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه اثرات آنتیاکسیدانی انار روی عوارض متوترکسات بررسی شد. درگروهی که متوترکسات دریافت کرده بودند کاهش معنیداری در فعالیتalt و فعالیت آنزیمهای alp و astمشاهده گردید. همچنین متوترکسات سبب کاهش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی نظیر sod و gpx و آسیب بافت کبد شد. عصاره انار دارای فعالیت آنتیاکسیدانی و تقویت کننده عملکرد کبد است که در گروههایی که عصاره دانه و پوست انار را بهمراه متوترکسات دریافت کردهاند عصاره توانسته است به بهبود عملکرد کبد و افزایش معنیدار فعالیت آنزیمهای کبدی و همچنین افزایش سیستم دفاع آنتیاکسیدانی در مقابله با گونههای فعال اکسیژن حاصل از متوترکسات کمک کند. همینطور آسیب بافتی ناشی از متوترکسات در کبد را ترمیم کند.