نام پژوهشگر: رقیه امینی افشار

مطالعه اثر حفاظتی عصاره انار روی استرس اکسیداتیو و سمیت کبدی ناشی از متوترکسات در رت ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1393
  رقیه امینی افشار   مهران مسگری عباسی

بیماریهای کبدی یکی از مشکلات جدی و تهدید کننده سلامت جامعه بشری می‏باشند. امروزه مشخص شده است که استئاتوزیس و فیبروزیس زمینه ساز بروز سیروز کبدی کشنده در انسان است. بدون شک نمونه های واکنشگر اکسیژن نقش مهمی در تغییرات پاتولوژی کبد دارند. متوترکسات یک داروی آنتی متابولیک برای درمان انواع سرطان ها از جمله سرطان سینه، پوست و شش است. این دارو آنالوگ اسید فولیک است که موجب مهار سنتز پورین ها و پیریمیدین ها می‏شود و به همین علت موجب اثرات درمانی و سمیت آن می‏شود. عارضه اصلی متوترکسات آسیب بافت کبد می‏باشد به این ترتیب که باعث اختلال در فعالیت آنزیمهای کبدی، کاهش فعالیت آنزیمهای آنتی‏اکسیدانی بافت کبد و تغییردر سلولهای هپاتوسیت به علت تولید گونه‏های فعال اکسیژن می‏شود بدلیل اثرات سمیت‏زایی متوترکسات هدف از این مطالعه بررسی اثرات آنتی‏اکسیدانی عصاره دانه و پوست انار روی استرس اکسیداتیو و تغییرات هیستوپاتولوژی در کبد رت‏های تیمار شده با متوترکسات می‏‏‏باشد. 36 سر رت نر برای مطالعه انتخاب شدند رتها بطور تصادفی به شش گروه شش تایی تقسیم شدند و تحت تیمار قرار گرفتند. در آخرین روز،تحت بیهوشی تهیه نمونه های خونی و بافتی برای سنجش فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدانت انجام گرفت. بافت کبد برای تثبیت به محلول فرمالین نمکی 10%منتقل شد. پس از تثبیت، برش گیری و رنگ آمیزی نمونه ها توسط میکروسکوب مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه اثرات آنتی‏اکسیدانی انار روی عوارض متوترکسات بررسی شد. درگروهی که متوترکسات دریافت کرده بودند کاهش معنی‏داری در فعالیتalt و فعالیت آنزیمهای alp و astمشاهده گردید. همچنین متوترکسات سبب کاهش فعالیت آنزیمهای آنتی‏اکسیدانی نظیر sod و gpx و آسیب بافت کبد شد. عصاره انار دارای فعالیت آنتی‏اکسیدانی و تقویت کننده عملکرد کبد است که در گروههایی که عصاره دانه و پوست انار را بهمراه متوترکسات دریافت کرده‏اند عصاره توانسته است به بهبود عملکرد کبد و افزایش معنی‏دار فعالیت آنزیمهای کبدی و همچنین افزایش سیستم دفاع آنتی‏اکسیدانی در مقابله با گونه‏های فعال اکسیژن حاصل از متوترکسات کمک کند. همینطور آسیب بافتی ناشی از متوترکسات در کبد را ترمیم ‏کند.