نام پژوهشگر: لیلا آزاددار

مقایسه ی ترکیبات موجود در اسانس گونه ی دارویی مرزه ی سهندی(satureja sahendica bornm)در مراحل قبل از گل دهی و گل دهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1393
  لیلا آزاددار   غلامرضا دهقان

مرزه ی سهندی (satureja sahendica bornm)از گونه های بومی ایران است که به فراوانی در منطقه ی شمال غرب ایران به ویژه دامنه های سهند وجود دارد. برخلاف دیگر محصولات زراعی، کیفیت مواد در گیاهان دارویی در مقایسه با کمیت آن ها به مراتب مهم تر و ضروری ترمی باشد. کیفیت و کمیت ترکیبات موجود در گیاهان به شدت تحت تاثیر عوامل مختلف قرار دارد. لذا جهت رسیدن به حداکثر کیفیت، آگاهی از عوامل موثر بر رشد و نمو گیاهان دارویی بسیار حائز اهمیت می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی و بهداشتی گیاه دارویی مرزه و تاثیر عوامل مختلف بر کیفیت آن، در این پژوهش سعی شده است تا کمیت و کیفیت ترکیبات اسانس گیاه مرزه ی سهندی در مراحل رویشی و گل دهی در دو جمعیت این گونه مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، سرشاخه های نمونه های گیاهی این گونه از دو منطقه ی مختلف از نزدیکی شهر تبریز به نام زینجناب و عنصرود در دو مرحله ی نموی قبل از گل دهی و گل دهی جمع آوریشد. نمونه ها خشک و پودر آن ها تهیه شده و اسانس گیری به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر در زمان سه ساعت انجام پذیرفت. محتوی اسانس به کمک دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به آشکارساز جرمی موردآنالیز قرار گرفت. بر اساس نتایج در اسانس دو مرحله ی نموی و نیز در اسانس دو جمعیت مختلف از نظر کمی و کیفی تفاوت وجود داشت. برخی از ترکیبات در اسانس هر دو مرحله و برخی فقط در یک مرحله مشاهده شدند. همچنین برخی ترکیبات در اسانس هر دو جمعیت و برخی فقط دریک جمعیت شناسایی شدند.