چکیده زمینه و هدف: دیابت قندی از نظر بالینی یکی از شایع ترین بیماریهای غدد درون ریز است که براساس پیش بینی به عمل آمده شیوع آن در جامعه انسانی در آینده افزایش خواهد یافت. درمان سنتی دیابت با استفاده از برخی گیاهان یا عصاره های گیاهی بسیار مورد توجه است و مصرف دارچین خوراکی ازقدیم در بهبود بیماری دیابت موثر بوده است.در این تحقیق عصاره آبی دارچین برای مشخص کردن خاصیت آنتی دیابتیکی در رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین مورد استفاده قرار گرفت. همچنین تاثیر عصاره در ارزیابی حافظه و اضطراب و نیز بررسی اثر آن بر عملکرد و حفاظت از بافت پانکراس مورد آزمایش قرار گرفت. مواد وروش ها: در این مطالعه از 21 موش صحرایی نر نژاد wistar استفاده گردید. حیوانات به سه گروه هفت تایی سالم، کنترل دیابتی و دیابتی تیمار با عصاره دارچین تقسیم شد. موش های ناشتا با تزریق یک دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین به صورت داخل صفاقی دیابتی گردیدند نمونه خون از ورید دمی بعد از خوراندن عصاره در طی هفته اول و سوم گرفته شد. تراکم گلوکز خون با استفاده از گلوکومتر (accu- check) اندازه گرفته شد. همچنین در روزهای پایانی هفته سوم حافظه و استرس موش ها به ترتیب توسط دستگاه ماز شعاعی و elevated plus maze بررسی شد. بعد از مدت زمان 21 روز تیمار با دوز 200 میلی گرم بر کیلوگرم با عصاره دارچین، قند خون، و لیپیدهای سرم سه گروه با هم مقایسه شدند. همچنین میزان mda ،frap و کاتالاز بافت پانکراس سه گروه اندازه گیری گردید. میزان اثر عصاره بر روی حافظه و اضطراب و اثر حفاظت آن بر بافت پانکراس مورد بررسی قرارگرفت. به منظور انجام آنالیز آماری داده ها از نرم افزار spss استفاده شد. تمامی داده ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد (se±mean) بیان شدند. آزمون آماری anova و از تست tukey برای مقایسه بین گروه های مورد مطالعه استفاده شد. سطح معنی دار در کارهای آماری (p<0/05) در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج نشان دادند که دوز 200 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره باعث کاهش معنی داری در سطح قند خون، تری گلیسرید و کلسترول نسبت به گروه کنترل دیابتی شد، تاثیرات بر میزان hdl-c و ldl-c گروه تیمار با عصاره نسبت به گروه کنترل دیابتی معنی دار نبود. خاصیت حفاظت کنندگی معنی داری از گیاه نیز بر روی بافت پانکراس در رت های دیابتی تحت تیمار مشاهده شد. اثر عصاره دارچین برگروه تیمار نسبت به گروه کنترل دیابتی در مورد اثر بر اضطراب معنی دار بود، اما اثر معنی داری در مورد تاثیر بر حافظه مشاهده نشد. همچنین عصاره آبی دارچین باعث افزایش frap و کاهش mda موش های دیابتی تیمار با عصاره به نسبت موش های کنترل دیابتی گردید، اما در مورد کاتالاز تغییرات معنی دار نبود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر بعضی از ویژگی بارز ضد دیابتی بودن دارچین را تائید می نماید و استفاده مناسب از آن را بی ضرر می پندارد. هر چند که در مورد دیگرخواص دارچین تحقیق بیشتری لازم است. کلمات کلیدی: دارچین، دیابت قندی، استرپتوزوتوسین، عصاره آبی، رت