پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوه و امکان استقرار گونه های گون astragalus caragana،a. cyclophyllon و a. podolobus در دیم زارهای کم بازده زاگرس مرکزی برای جلوگیری از فرسایش و کاهش حاصلخیزی آن، کاهش هدر رفت آب و افزایش تولید علوفه با کیفیت بالا و در نهایت درآمد اقتصادی بیشتر برای بهره برداران و صاحبان اراضی در پنج مرحله جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول، به مطالعه مدل سازی آشیان اکولوژیک بالقوه اقلیمی گونه های گون مورد مطالعه با استفاده از داده های حضور و 22 متغیر محیطی در استان اصفهان با روش حداکثر آنتروپی پرداخته شد. نتایج نشان داد که اکثر زیستگاه های بالقوه با پتانسیل خوب این سه گونه گون در جنوب، جنوب غربی و غرب مراتع استان اصفهان پیش بینی شده است که تطابق خوبی با توزیع واقعی این سه گونه نشان داد. در مرحله دوم، بعد از مکان یابی زیستگاه های بالقوه سه گونه هدف به بررسی تأثیر روش و زمان کاشت بر گونه های گون و یونجه در عرصه طبیعی پرداخته شده است. باید به این نکته اشاره نمود که گونه یونجه معمولی (medicago sativa) در این پژوهش برای مقایسه با گونه های گون به عنوان کنترل آورده شده است. آزمایش عرصه ای در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با گونه های گون و یونجه در دو تاریخ کاشت (پاییزه و بهاره)، دو روش کاشت (ساده و پیتینگ) در پنج تکرار در طی سال های زراعی 92-1391 و 93-1392 در منطقه فریدونشهر مورد مطالعه قرار گرفت. گونه a. podolobus گونه ای سازگارتر نسبت به سایر گونه های مورد مطالعه با توجه به شرایط آب و هوایی برای منطقه مورد نظر می باشد. با توجه به درصد استقرار در تابستان می توان اظهار داشت که کاشت پاییزه گونه a. cyclophyllon و کاشت بهاره دو گونه a. caragana (کاشت پیتینگ) و a. podolobus (کاشت ساده) موفق تر است. در مرحله سوم، به بررسی و مقایسه توانایی تثبیت نیتروژن گونه های گون و مقایسه آن ها با یونجه معمولی جهت تأمین نیتروژن مورد نیاز برای گیاهان در شرایط گلخانه پرداخته شد. در این بخش از گونه بروم گراس لطیف (bromus inermis) به عنوان گونه شاهد استفاده شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تکرار اجرا شد. همچنین برای شناسایی میکروهم زیست های دی آزوتروف از گره های ریشه گونه های گون از آنالیز توالی 16s rdna جزئی استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار نیتروژن خاک های گلدان ها به خصوص در گونه یونجه معمولی به طور معنی داری (در سطح احتمال 5 درصد) بالاتر از نمونه کنترل بود. در مجموع چهار گونه باکتری همزیست دی آزوتروف های، stenotrophomonas maltophilia، hoeflea anabaenae، mesorhizobium tianshanense و m. temperatum از ریشه های گونه های گون استخراج و شناسایی شدند. در مرحله چهارم، به بررسی آثار حذف اندام های هوایی (شدت و تکرار برداشت) گونه های گون و یونجه معمولی بر روی تولید آن ها به منظور شبیه سازی شرایط چرا پرداخته شد. گونه های مورد مطالعه در گلدان های استوانه ای به ارتفاع 100 و قطر 20 سانتی متر در شرایط گلخانه کاشته شدند و در سطح های مختلف شدت و تکرار مورد برداشت قرار گرفتند. به طور کلی نتایج نشان داد که گونه های یونجه معمولی و astragalus caragana گونه های مقاوم به حذف شاخ و برگ و تکرار برداشت متوسط بودند ولی گونه های a. cyclophyllon و a. podolobus به شدت و تکرارهای برداشت حتی در سطح متوسط در اولین فصل رویش حساسیت نشان دادند. در مرحله پنجم، برای افزایش ماندگاری و استقرار بذور گونه های گون و یونجه در فصل پاییز به ارزیابی اثر تیمار تأخیر سبز شدن برای جلوگیری از سرمای زودرس در فصل پاییز بذرها با ماده آب گریز سپیولیت پلت شدند و همچنین ارزیابی اثر تسریع سبز شدن به علت عدم امکان عملیات کاشت قبل از گاو رو شدن زمین در فصل بهار و کمبود مقادیر بارندگی پس از این تاریخ، کاشت بذرها به همراه ماده جاذب رطوبت هیدروژل در دانشگاه صنعتی اصفهان در فضای باز به اجرا در آمد. نتایج نشان داد در بین گونه های مورد مطالعه گون و یونجه معمولی، تیمار پلت سپیولیت روی گونه یونجه معمولی زمان شروع سبز شدن نسبت به شاهد را به مدت طولانی تری در مقایسه با سایر گونه ها در فاز عرصه ای به تأخیر می اندازد و این ماده به عنوان ماده مناسب برای به تأخیر انداختن سبز شدن بذر این گونه ها مناسب می باشد، ولی تیمار هیدروژل نسبت به شاهد در چهار گونه مورد مطالعه از لحاظ آماری باعث اختلاف معنی داری برای تسریع در زمان شروع سبز شدن نشد.