یکی از مهم¬ترین روش¬های غیرفعال در امر تهویه، سرمایش و گرمایش خانگی، استفاده از سامان? هواکش خورشیدی است که اساس کار آن، اثر دودکشی بوجود آمده توسط انرژی تابشی خورشید است. در این تحقیق، یک روند طراحی سامان? هواکش خورشیدی برای یک ساختمان مسکونی در اقلیم¬های گوناگون در ایران ارائه شده ¬است. انواع سامانه¬های هواکش خورشیدی از قبیل شیشه¬دار، بدون شیشه، دارای جاذب صفحه¬ای و دارای دیوار جاذب بررسی شده اند. ابتدا هواکش، مدل¬سازی شده و معادلات بالانس انرژی اجزای هواکش حل شده و سپس با استفاده از نتایج آزمایشگاهی مرتبط، مدل¬سازی¬ها اعتبارسنجی شده¬ اند. معیار طراحی هواکش خورشیدی، نرخ جریان حجمی هوای تولید شده توسط سامانه در نظر گرفته شده است. به این صورت که ابتدا با استفاده از قیدها و استانداردهای مربوطه، طراحی پارامترهای هندسی از قبیل ارتفاع و فاصل? هوا و ارتفاع ورودی، برای کمترین دبی حجمی هوای استاندارد انجام شده و سپس به نسبت دبی حجمی هوای مورد نیاز، عرض هواکش خورشیدی افزایش داده شده است. همچنین، با استفاده از نرم¬افزار انرژی پلاس، تأثیر انواع سامانه¬های هواکش خورشیدی با کارکردهای مختلف، بر بار برودتی و حرارتی اتاق بررسی شده است. نتایج نشان می¬دهد استفاده از سامان? هواکش خورشیدی در حالت تهویه باعث افزایش بار سرمایشی سالیانه و در حالت عایق حرارتی باعث کاهش بار سرمایشی سالیانه می¬شود. روش¬هایی برای جلوگیری از افزایش بار سرمایشی نیز در حالت تهوی? هواکش خورشیدی نیز پیشنهاد شده است. همچنین، نتایج نشان می¬دهد که استفاده از سامان? هواکش خورشیدی در حالت گرمایش باعث کاهش بار گرمایشی بخصوص برای اقلیم¬های گرم می¬شود. در پایان نیز جداول کاربردی سامان? هواکش خورشیدی ارائه شده است که با استفاده از این جداول می¬توان مقادیر پیشنهادی ابعاد سامانه را برای ساخت انواع هواکش¬های خورشیدی از جمله هواکش خورشیدی شیبدار و عمودی در ایران به کار برد.