ادبیات اعم از مکتوب و شفاهی از منابع مهم در مطالعات جامعه شناسی و مردم شناسی است که با دقت در آن می توان به لایه های زیرین مسائل جامعه، آداب ورسوم و بسیاری از حقایقی که در بطن هر جامعه رخ داده است و متون تاریخی و اجتماعی به صراحت آن ها را بیان نکرده اند، پی برد. کتاب جامع الحکایات حاوی چهل وشش افسانه و حکایت ایرانی است که به کوشش محمد جعفری (قنواتی) و پگاه خدیش بر اساس نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی در سال 1390 تصحیح و چاپ شده است. کتاب دیگری نیز با همین عنوان بر اساس نسخه کتابخانه گنج بخش پاکستان در سال 1391 به کوشش محمد جعفری تصحیح و چاپ شده است. در میان افسانه های این دو کتاب بسیاری از عقاید و آداب ورسوم کهن ایرانیان را می بینیم که هنوز در میان ایرانیان مرسوم است و بعضی نیز منسوخ شده و بسیاری نیز با تغییراتی هنوز ادامه دارد. بعضی عقاید خرافی و غیر خرافی هم وجود داشته است چون اعتقاد به نان ونمک، اصل و نسب، بی وفایی زنان، پری باوری، طلسم، جادو و... . در جامعه سنتی، طبقات مختلف مردم با پیشه های گوناگون زندگی می کنند. از پادشاه و بزرگان مملکتی تا بازاریان و پیشه وران و کسبه. بسیاری از آن ها از مرفهین و بزرگان و محتشمان هستند و بسیاری هم از طبقات پایین با شغل هایی که وجهه اجتماعی پایینی دارند مانند گازر، گرمابه بان و حمّامی و... . با پیشرفت جوامع و تغییر شکل آن ها، بسیاری از حرفه ها و پیشه ها نیز تغییر می کند و یا درآمد حاصل از پیشه های قدیمی دیگر پاسخگوی نیازهای مردم نیست. در پژوهش حاضر کوشش شده تا بامطالعه افسانه های دو کتاب جامع الحکایات، برخی آداب ورسوم کهن اجتماعی، باورها و عقاید پیشینیان چون آداب مهمان داری، خواستگاری و ازدواج، جنگ و لشکرکشی و... ، منصب ها ازجمله پادشاهان، وزیران، حاجبان، قاضیان، زندانبانان، میرآخوران و... و طبقه بازاریان و کسبه چون زرگران، جوهریان، صرافان، بازرگانان و... و اقشار دیگر جامعه چون طبیبان، دهقانان، کاروان سراداران، جولاهگان، دوک ریسان، بنّایان، خشت مالان، دلّاکان، دلّالان، دوره گردان و... که در جامعه سنتی وجود داشته است، بررسی شود. هدف این پژوهش شناسایی جایگاه افسانه های دو کتاب جامع الحکایات در ادبیات عامیانه و شناخت بعضی از ویژگی های جامعه سنتی ایرانی ازنظر آداب ورسوم و باور داشت های توده مردم است.