با توجه به نقش مهم قطره¬های خارج شده از آبپاش در طراحی، ارزیابی، شبیه سازی سیستم های آبیاری بارانی، تعیین تلفات باد بردگی و تبخیر، تراکم خاک و خسارت محصول، پیش¬بینی اندازه قطره تولید شده می تواند شبیه سازی و مدیریت این سیستم را بهبود بخشد. در این تحقیق از روش هوشمند برنامه¬ریزی بیان ژن (gep)و رگرسیون چند متیغره خطی و غیر خطی (mlr) و (mnlr)در مدل¬سازی اندازه قطره¬های خارج شده از آبپاش استفاده شد. داده¬های ورودی مدل شامل قطر نازل، فشار کارکرد و فاصله از آبپاش بود و همچنین اندازه¬ قطره¬های فرود آمده در فواصل مختلف از آبپاش به عنوان خروجی مدل در نظر گرفته شد. آزمایش¬ها در 22 ترکیب اندازه نازل و فشار کارکرد آبپاش در شرایط بدون باد انجام شد. در هر یک از آزمایش¬ها 10 الی 14 ایستگاه¬ اندازه¬¬گیری در فواصل 5/1 متری از هم در نظر گرفته شد. با استفاده از عکس¬برداری دیجیتالی خواص دینامیکی و هندسی قطره مشخص گردید. در نتیجه با اطلاعات به دست آمده، قطر نازل، فشار کارکرد و فاصله فرود قطره¬ها از محل آبپاش از یک طرف و اندازه متوسط قطره¬های خارج شده از آبپاش از طرف دیگر دسته بندی شدند. در نهایت روش هوشمند gepو روش mlr و mnlr به منظور توسعه مدل برای پیش¬بینی اندازه قطره فرود آمده در فاصله معینی از آبپاش استفاده شد. مقایسه بین خروجی¬های مدل و داده¬های آزمایشی انجام گرفت. در روش برنامه¬ریزی ژنتیک مدل f5 با مقادیر 9214/0 r2=و 4060/0 rmse =به دلیل دقت بالا و استفاده از عملگر¬های ریاضی ساده و در روش رگرسیون چند متغیره غیر خطی مدل l1 با مقادیر 8711/0 r2=و 5442/0 rmse =به دلیل دارا بودن دقت نسبتا بالا و ساختار فرمولی ساده به عنوان مدل¬های مناسب در برآورد اندازه قطره¬های تولید شده از آبپاش ضربه¬ای ارائه شدند. شعاع پخش و پروفیل پخش آبپاش¬ها نیز در کلیه 22 ترکیب آزمایش شد. اندازه متوسط قطره¬های پخش شده از میانگین وزنی بدست آمد.