بی تردید، اعتیاد به مثابه یک بیماری، امروزه گریبان گیر قشر و توده عظیمی از افراد جامعه ایرانی است. با این حال، به نظر می رسد که به رغم وجود آثار زیانبار این پدیده شوم، اتخاذ راه حل کیفری در راستای پیشگیری و سرکوب آن تا کنون چندان موفق عمل ننموده است. از این روی، تلاش مسئولین به ویژه در امر تقنین از رهگذر دیرینه تقنینی موضوع بر آن بوده است تا در حد امکان، رویه قانونی سرکوبگرانه موجود را نسبت به اعتیاد به مواد مخدر، تعدیل نمایند. از سوی دیگر، عدم وجود سیاست های فعلی در برخورد با پدیده اعتیاد و هم چنین نقش جرم زدایی از اعتیاد و بر مواد مخدر و به تبع آن، تعدیل دارایی خزانه و دولت بدین طریق، توجه به موضوع جرم شناسی فرهنگی و وجود کثرت گرایی فرهنگی در رابطه با پدیده اعتیاد و همچنین توجه ویژه به افراد نوجوان و شیوه های مجازاتی ایشان در قوانین اخیرالتصویب از جمله قانون جدید مجازات اسلامی از یکسو و از سوی دیگر، عدم رعایت حقوق شخص معتاد از جنبه های مختلف نظیر ازدواج، امور درمانی و مواردی از این دست، صاحبان امر را ترغیب به تصمیمی جدی در رابطه با تعدیل موضوع و گرایش به جرم زدایی از این امر نموده است. این پژوهش، از سه فصل تشکیل شده است. در فصل نخست و دوم، ضمن بیان مقدمات امر و بیان مسئله و فرضیه ، ادبیات و اهمیت ضرورت تحقیق، به تبیین مفهومی اعتیاد، جرم انگاری، جرم زدایی، دیرینه تقنینی و تاریخی اعتیاد پرداخته شده است. در فصل سوم نیز، ضمن تشریح مبانی جرم انگاری و جرم زدایی از اعتیاد به مواد مخدر، تحولات و چالش های این موضوع مورد توجه قرار گرفته است.