نام پژوهشگر: هیوا کریمی

پاسخدهی افتراقی به درمانگری شناختی-رفتاری و آموزش تنش زدایی در بیماران دارای اختلال اضطراب تعمیم یافته بر حسب کانون مهار آنها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه کردستان - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1392
  هیوا کریمی   فاتح رحمانی

پژوهش کنونی برای کاهش خلاء مربوط به شناسایی حضور کانون مهار، و اثر احتمالی آن در پاسخدهی بیماران دارای اختلال اضطراب تعمیم یافته به درمانگری های شناختی – رفتاری و آموزش تنش زدایی، تدوین شد. این تحقیق در پی آن است که با مطالعه نیمه تجربی نقش این متغیر تعدیل-کننده (کانون مهار) را در پاسخدهی این آزمودنیها بررسی کند و به درک بیشتر این اختلال و درمان بیماران کمک کند. به این ترتیب، تأثیر کانون مهار در پاسخدهی بیماران دارای اختلال اضطراب تعمیم-یافته به درمان های شناختی – رفتاری و تنش زدایی، بررسی شد. در مطالعات قبلی، بیشتر مقایسه اثریخشی درمانگری های شناختی – رفتاری و تنش زدایی مورد توجه محققان بود؛ در حالیکه پژوهشهای اندکی یافته شده است که به بررسی پاسخدهی افتراقی بیماران دارای gad به این درمانگری ها، بر حسب متغیرهای تعدیل کننده پرداخته باشند. تعداد آزمودنی ها 30 نفر بودند که در دو گروه 15 نفری قرار گرفتند. در یک گروه درمان شناختی – رفتاری و در گروه دیگر آموزش تنش زدایی اجرا شد. آزمودنی ها، 18 تا 45 ساله، و دارای تحصیلات از سوم راهنمایی تا فوق لیسانس بودند. آزمودنی ها بر اساس نمونه گیری دردسترس و با اعلام تمایل، انتخاب شدند. آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله متغیر مستقل، مورد آزمون قرار گرفتند و نتایج بدست آمده از دو گروه، مقایسه شدند. پس از اجرای مصاحبه بالینی براساس dsm-iv-tr، از آزمودنیها آزمون کانون مهار راتر گرفته شد تا کانون مهار بیماران سنجیده و کمی شود. سپس، به منظور مشخص کردن میزان اضطراب، بیماران با آزمون اضطراب بک مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از آن آزمودنیها با پرسشنامه چندمحوری میلون - 3 مورد آزمون قرار گرفتند. این آزمون یک پرسشنامه خودسنج استاندارد شده است که دامنه گسترده ای از اطلاعات مربوط به شخصیت، سازگاری هیجانی و نگرش مراجعان به آزمون را می سنجد. گام بعدی انجام مداخله بود که شامل 12 جلسه برای درمان شناختی-رفتاری و 8 جلسه برای درمان تنش زدایی عضلانی بود. مداخلات بر اساس ساختار جلسات درمان شناختی – رفتاری بک و تنش زدایی کاربردی اُست انجام شد. پس از اتمام جلسات درمان، آزمودنی ها مجددا با مقیاس کانون مهار راتر، آزمون اضطراب بک و پرسشنامه چند محوری میلون - 3 مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل آماری داده ها نشان می دهد که تفاوت اثربخشی روی آوردهای درمانی، هنگامی که در تعامل با متغیر تعدیل کننده قرار می گیرند، معنادار است. نتایج حاکی از این بود که در افراد دارای gad، کانون مهار چه درونی باشد و چه بیرونی، cbt نسبت به آموزش تنش زدایی، درمان ارجح است. همچنین به وسیله تحلیل استنباطی داده ها این نتیجه فراهم شد که از کانون مهار می توان به عنوان متغیر پیشبین نتیجه درمان شناختی - رفتاری استفاده کرد. از دیگر نتایج این پژوهش این بود که کانون مهار بر اثر درمان cbt به صورت معناداری در جهت درونی تر شدن آن، تغییر کرد.