نام پژوهشگر: محمد نجاریان

بررسی نحوه تخصیص اعتبارت خرد در استان های کشور با استفاده از شاخص سوت
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - پژوهشکده اقتصاد 1392
  محمد نجاریان   زهره طباطبائی نسب

می توان ادعا کرد که دلیل اصلی موفقیت تأمین مالی خرد آن است که این نوع از تأمین مالی بر دو رکن اساسی استوار است که می توان آن ها را نقاط قوت آن دانست. این دو پایه مهم عبارت است از «وام دهی گروهی » و «ایجاد فشار درونی ». وام دهی گروهی آن است که، در ساختار تأمین مالی خرد، افراد به انتخاب خود به گروه های مختلف، دسته بندی شوند، و وام به این گروه ها، اعطا شود. ساختار انگیزشی نیز به نحوی تنظیم می شود تا اعطای وام به هریک از اعضای گروه، مشروط به بازپرداخت وام سایر اعضا شود و از این طریق، مساله وثیقه که یکی از معضلات اصلی فقرا در دریافت تأمین مالی است، برطرف شود. اما فشار درونی آن است که در ساختار تأمین مالی خرد ضوابط به نحوی تنظیم می شود که اعضای گروه خود به خود یکدیگر را به بازپرداخت ترغیب می کنند و در این زمینه به نیروی خارجی و بیرونی نیازی نیست( .(besley & coate, 1995; macisaac,1997 متفکران اقتصاد و مالیه اسلامی، به دلیل مشکلات نظام تأمین مالی خرد متعارف، علی الخصوص ابتنای آن بر بهره، به تعدیل آن برآمدند به طوری که با ساختار شریعت اسلام متناسب شود . مرور ادبیات موجود نشان می دهد که در اکثر موارد، تأکید موسسات تأمین مالی خرد اسلامی بر عقود مبادله ای (معمولاًً فروش اقساطی) است ومواردی که در آن عقود مشارکتی برای عرضه تأمین مالی پیشنهاد شده باشد بسیار نادر است. برای اینکه عقود مبادله ای، ویژگی های مشترکی با نظام ربوی دارد (مثلاًً ثابت بودن نرخ سود پیش از فعالیت اقتصادی ) که باعث می شود استفاده از چارچوب ها و ساختارهای تأمین مالی خرد متعارف و بهره محور، در چارچوب عقود مبادله ای میسر باشد. اما به نظر می رسد امکان استفاده از عقود مشارکتی نیز برای عرضه تأمین مالی خرد وجود دارد. در واقع، این امکان وجود دارد که با طراحی ساختاری مناسب (رویکرد مرحله ای ) ، از چارچوبی که بانک گرامین برای عرضه تأمین مالی با استفاده از عقود مشارکتی تدارک دیده است بهره برد.