نام پژوهشگر: سعیده رضایتی
سعیده رضایتی فروزنده محجوبی
سرطان عامل اصلی مرگ در کشورهای توسعه یافته اقتصادی و دومین عامل مرگ در کشورهای در حال توسعه است. سرطان کولورکتال یکی از سومین سرطان رایج و چهارمین دلیل مرگ و میر در جهان است. سرطان کولورکتال در ایران، در مردان، چهارمین سرطان بوده و در زنان دومین سرطان محسوب می¬شود. بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان کولورکتال به علت متاستاز دادن آن است. تشخیص زود هنگام و اتخاذ روش های درمانی مناسب برای این افراد اهمیت پیش بینی سرطان کولورکتال و متاستاز دادن آن را دو چندان می کند. از آنتی ژن های سلول¬های سرطانی می¬توان به عنوان بیومارکر برای پیش¬بینی و تشخیص سرطان استفاده کرد. یکی از مارکرهایی که مختص تومورها می باشدcancer/testis antigens هستند. تومورهای سرطان کولورکتال به عنوان تومورهایی که بیان تعداد ژن¬های خانوادهcancer/testis antigens در آن ها محدود می¬باشد، شناخته شده¬اند. song و همکارانش در سال 2011 ، برای با هدف یافتن cancer/testis antigens بالقوه، موفق به معرفی ژنfbxo39 به عنوان یک cancer/testis antigen جدید شدند. با توجه به تنها مطالعه صورت گرفته و ذکر شده در بالا بیان این ژن فقط در بافت سرطانی کولون انجام شده است. در این مطالعه، بیان ژن¬ fbxo39 هم در بافت توموری و هم در بافت سالم مجاور تومور با استفاده از روش rt-pcr مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای اولین بار بیان ژن fbxo39 بر اساس مرحله سرطان نمونه های موردنظر نیز بررسی شد. بنا به داده های این مطالعه، بیان این ژن¬ محدود به سلول¬های بافت توموری بوده و بیان آنها در بافت¬ سالم مجاور تومور در هیچکدام از بیماران مشاهده نشد. همچنین در تمامی نمونه هایstage 0 بیان این ژن مشاهده شد. بنابراین با توجه به عدم بیان این ژن در بافت سالم و بیان آن در نمونه های مبتلا به مرحله ابتدایی سرطان می توان بیان این ژن را به بیومارکری احتمالی تشخیصی برای سرطان کولورکتال برشمرد. همچنین در این تحقیق برای اولین بار ارتباط بیان ژن fbxo39 با فاکتور¬های ریسک بالینی در بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط معنی داری بین بیان ژن fbxo39 با درگیری گره های لنفاوی مشاهده شد. با توجه به اینکه درگیر شدن گره های لنفاوی مقدمه ای برای وقوع متاستاز در بیماران است، می توان گفت بیان این ژن زنگ خطری برای بروز متاستاز بوده و بدین ترتیب نقش یک بیومارکر پیش آگهی دهنده را نیز دارد.