نام پژوهشگر: محمد حسن سهیلی فر
محمد حسن سهیلی فر معصومه فخرطه
سلول¬های بنیادی بافت چربی توانایی تمایز به رده¬های مزودرمی، اندودرمی و اکتودرمی را دارند. چندین مطالعه داده تمایز سلول¬های بنیادی بافت چربی به فنوتیپ¬های نورونی و گلیالی را نشان داده¬اند. هدف از مطالعه¬ی حاضر، تمایز سلول¬های بنیادی بافت چربی انسان به نورون¬های دوپامینرژیک در محیط کشت است. مواد و روش¬ها: به این منظور، سلول¬های بنیادی از بافت چربی حاصل از جراحی آبدمینوپلاستی جداسازی شدند. جهت شناسایی سلول¬های بنیادی بافت چربی، ابتدا بیان مارکرهای خونی و مزانشیمی در این سلول¬ها با استفاده از فلوسایتومتری بررسی شد و سپس تمایز این سلول¬ها به آدیپوسیت و استئوسیت بررسی گردید. جهت تمایز دوپامینرژیک سلول¬های بنیادی بافت چربی، از ترکیب shh، fgf8، bfgf و bdnf تحت شرایط کشت کم سرم استفاده شد. سلول¬هایی که در محیط کم سرم بدون حضور فاکتورهای القاگر کشت داده شده بودند، به عنوان کنترل در نظر گرفته شدند. 12 روز پس از آغاز تمایز، بیان ژن¬های عصبی nestin، nse و nefl و ژن¬های دوپامینرژیک th، en1، nurr1 و pitx3با استفاده از rt-pcr وquantitative real-time pcr (qpcr) بررسی شد. برای ارزیابی بیان nefl به عنوان مارکر نورون¬های بالغ و th به عنوان مارکر دوپامینرژیک از تکنیک ایمونوسیتوشیمی استفاده گردید. بیان دوپامین در سلول¬های تمایز یافته با hplc بررسی شد. نتایج و بحث: طبق نتایج فلوسیتومتری، نشانگرهای cd73، cd105 و cd90به ترتیب در 4/71%، 7/99% و 4/98% از سلول¬های بنیادی بافت چربی بیان شدند، در حالیکه نشانگر cd45 فقط در 83/4% از سلول¬ها بیان شد. سلول¬ها پس از تمایز دوپامینرژیک، ژن های nestin، nse، nefl،th ،en1 ، nurr1 و pitx3 و پروتئین¬های th و nefl را بیان کردند. بررسیqpcr افزایش بیان th،nurr1 و en1را در گروه تمایز دوپامینرژیک نسبت به گروه کنترل نشان داد. در بررسی سلول¬های تمایز یافته با hplc ترشح ضعیف دوپامین مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که سلول¬های بنیادی بافت چربی پتانسیل تمایز به نورون¬های دوپامینرژیک را دارند. با این حال، برای رسیدن سلول¬ها به بلوغ نهایی و ترشح بهتر دوپامین لازم است که از محیط¬های تمایزی دیگری مانند محیط نوروبازال استفاده شود.